11 Temmuz 2012 Çarşamba

Türk İslam Dünyasında Kültür Medeniyet


DEVLET YÖNETİMİ
HÜKÜMDAR
Ülke ve iktidar hanedan üyelerinin ortak malı sayılır.Kut anlayışı devam etmiştir.Sultan ünvanı kullanılmıştır, ilk kullanan Gazneli Mahmut’tur.
Büyük Selçuklularda; sultan, sultan-ı alem, sultan-ı azam, sultanü’l – mağrib vel maşrık kullanıldı.
Karahanlılar’da hakan, han, arlan han, buğra han, kadir, kara, ilig ünvanlarını kullandılar.
Harzemşahlar; harzemşah, melik, şahinşah, sultan, sultan-ı azam ünvanlarını kullandılar.
Hutbe okutmak, sikke, tuğra, nevbet, sancak, taç, taht ve saltanat çadırı, hilat     ( giysi ), asa, alem ve çetr ( saltanat şemsiyesi ) hükümdarlık sembolleridir.

MERKEZİ YÖNETİM
Merkezi Yönetimde SARAY vardır.Sultana bağlıdır.
Divan üyeleri ile sultan arasındaki yazışmaları ve görüşmeleri düzenleyen kişiye hacip denmiştir.Başkanı Has Hacip’tir. Karahanlılar’da tayangu ( ulu hacip ) denir.
        Saray Görevlileri;  kapucubaşı : günlük hizmetlerin görülmesinden, Silahtar : Silah imalathanesinden, Emir-i Candar : Sarayı korumaktan, Alemdar : Devlete ait bayrakları taşımaktan, Cemedar : Elbise ve diğer resmi kıyafetlerin hazırlanmasından, Emir-i Ahur : Hayvanlardan sorumlu.
Serhenk : Sulatana ait kuvvetlerin önündeki yol açıcıdır.
Bütün saray görevlileri kapıkullarından seçilir.

HÜKÜMET
DİVAN–I  SALTANAT ( Büyük Divan )
I-------------------I--------------------I---------------------I
   Divan–ı İstifa             Divan-ı Tuğra               Divan-ı İşraf               Divan-ı Arz
(Maliye - müstevfi)  (İç-dış yazışma-Tuğrai)      (Genel Teftiş- müşrif)   (Askerlik İşleri – emir-i ârîz ya da arzü’l ceyş )

Devlet işlerini yürütmekle görevli hükümete Divan-ı Saltanat ( Büyük Divan ) denir.Asıl başkanı sahibi divanı devlet denilen büyük vezirdir.Karahanlılarda divan başkanına yuğruş denirdi.Gerektiğinde Sultan da bu divana katılır ve başkanlık ederdi.

ÜLKE YÖNETİMİ
Ülke ; eyaletlere – vilayetlere – kazalara - köylere ayrılmıştır.Eyaletlerin ve vilayetlerin başındaki hükümdar soyundan olan askeri görevlilere melik, diğerlerine şıhne denir.
Yönetimden sorumlu sivil görevlilere amid, vilayetlerin vergisini toplayanlara amil, ticari hayatı düzenleyenlere muhtesip, halk tarafından seçilen yöneticilere reis, posta teşkilatında çalışan görevlilere ulak denilirdi.Küçük yaştaki hanedan üyelerinin yanındaki yetenekli ve bilgili devlet görevlilerine atabey denirdi.

DİL VE EDEBİYAT
Karahanlılar’da devlet dili, konuşma dili, edebiyat dili Türkçe’nin Hakaniye lehçesidir.Uygur alfabesi  kullanılmıştır.
Kutadgu Bilig ( 1069 – 1070 ) : Yusuf Has Hacip;İlk İslami Türkçe eserdir.Manzumdur, siyasetname özelliği var.  
Divan-ı Lügati’t – Türk ( 1074 ) : Kaşgarlı Mahmut; ilk Türkçe ansiklopedik sözlük ve dilbilgisi kitabıdır.İçinde İlk Türk dünyası haritası vardır.Bağdat’taki Abbasi halifesine sunulmuştur.
Atabetü’l Hakayık ( 12. YY ) : Yüknekli Edip Ahmet;Uygur alfabesi ile yazılmıştır.
Satuk Buğra Han Destanı : Karahanlıların ilk Müslüman hükümdarını konu almıştır.Türklerin İslamiyete geçişini anlatan ilk sözlü edebiyat örneklerindendir.
Divan-ı Hikmet ( 12. YY ): Hoca Ahmet Yesevi; İlk Türk mutasavvufudur. Tasavvuf şiirlerini içerir. 
Gaznelilerde; bilim dili Arapça, edebiyat dili Farsça,  halk ve ordu arasında Türkçe konuşulurdu.Şair Firdevsi Sultan Mahmut için Şehname’yi yazmıştır.
Büyük Selçuklularda resmi dil Farsça, edebiyat dili Farsça, eğitim ve bilim dili Arapça, halk ve ordu arasında Türkçe konuşulmuştur.Ömer Hayam Rubaileri ile Enveri kasideleri ile ünlüdür.Nizamülmülk Siyasetnameyi Farsça olarak yazmıştır.
Harzemşahlarda Muhammed bin Kays – Türkçe Farsça sözlük

ORDU

Karahanlılarda : saray muhafızları, hasa ordusu, eyalet ordusu,
Gaznelilerde : gulam askerleri, eyalet askerleri, ücretli askerler, gönüllüler.
        Gulam Sistemi : Savaş esirleri ve diğer küçük çocukların toplanması ile oluşur.Gulamhane denilen yerde yetiştirilir, çoğunluğu Türktür.Eyalet askerleri atlı askerler ve meliklerin askerlerinden oluşur.Ücretliler Oğuz, Karluk ve Yağma Türklerinden oluşur.Gazne ordusunda filler vardır.
Büyük Selçuklu Ordusu :
Tuğrul Bey döneminde askeri ikta uygulaması başladı.Bu sistem ilk defa Hz. Ömer döneminde uygulandı.Buna göre ülke toprakları vergi gelirlerine göre ikta adı verilen bölümlere ayrılır, askeri ve sivil devlet görevlilerine hizmetleri karşılığında verilir.
Büyük Selçuklu Ordusu ; Merkez Ordusu ( Gulam – Hassa ), Eyalet Ordusu, Türkmenler, Bağlı devlet ve beyliklerden oluşur.
     1-Merkez Ordusu
        Gulam ; değişik milletlerin çocukları alınır ve maaşlıdır ( Osmanlıdaki kapıkulu sistemi )
        Hassa ; Türklerden oluşan atlı birliklerdir, iktalardan alınan vergilerle masrafları karşılanır, askerler komutanlığa kadar yükselebilir.
     2-Eyalet Ordusu
        Türk boylarından oluşur, Melik ve valilerin askerleridir, atlı askerlerdir. İkta askerleri olarak bilinir.
    3-Türkmenler
       Sınırlarda yerleşmişlerdir,sınırları korur ve fetih yaparlar.Yerleşik hayata geçirilip üretim yaparlarken  aynı zamanda askeri alanda yararlanılmıştır.
    4-Bağlı Devlet ve Beylikler
        Gerektiğinde asker vermekle yükümlüdürler.

TOPRAK YÖNETİMİ
Toprakların çoğu devlete aittir, devlete ait arazilere miri arazi denir.
Toprak ; Has, İkta, Haraci, Vakıf, Mülk olarak bölümlere ayrılır.
         Has : Hükümdar ve ailesine aittir, gelirleri hazineye ait olup masrafları için ayrılır.
         İkta : Meliklere, devlet görevlilerine yaptıkları hizmetlerin karşılığı olarak tahsis edilen toprakladır.İkta verilenler maaş almazlar, atlı askerlerin masraflarını karşılarlar.

         Haraci : Müslüman olmayan halkın elindeki arazilerdir.Toprakların işlenmesinden dolayı vergi alınır ve doğrudan hazineye gider.
         Mülk : Yönetim ve askerlikte başarılı olanlara mülk olarak toprak verilir.Sahibi alıp satabilir, miras bırakabilir ve devredebilir.

HUKUK
Töreler var.
Şer’i ve örfi hukuk olarak ikiye ayrılır.Şer’i hukuka giren davalara kadılar, örfi hukuka girenlere ise emir-i dad ( adalet bakanı ) bakar.
Devletin kadılar üzerinde baskı ve etkisi yoktur, kararları kesindir.İtiraz edenle kadılardan oluşan bir kurula başvurabilir, başkanına Kadi’l –Kudat denir ve Bağdat’ta oturur.Ayrıca kadıların tayinini yapar.Hükümdarın başkanlık ettiği ağır siyasi suçlara bakan Divan-ı Mezalim adında yüksek mahkemeler de vardır.

BİLİM VE SANAT
Karahanlılarda ; Semerkant, Buhara, Kaşgar bilim ve kültür merkezidir.
Gaznelilerde Nisabur’da medreseler kurulmuştur.El Biruni Hindistan’ın tarihi ve coğrafyasını yazmıştır.
Büyük Selçuklularda ilk medrese Tuğrul Bey zamanında Nişabur’da açıldı.
Alparslan zamanında Nizamülmülk Bağdat’da Nizamiye Medresesi’ni kurdu (1066). Dünyanın ilk üniversitesi sayılır.Medreselerin çevresinde mescit, hamam, yatakhane, kütüphane, imarethaneler vardır.Şirazi, Cüveyni, Gazali ve Feridüddin Attar ünlü müderrislerdendir.
Tezhip : El yazması kitap ve levhaların altın tozu ve boya ile süslenmesi.
        Hat : Arap harflerinin süslü olarak yazılması.
        Fresko : Yaş alçı ve sıva üzerine yapılan resim.
        Minyatür : Türk – İslam sanatında en çok kullanılandır.
        Müzik : Tasavvuf müziği gelişmiştir.
        

     Çini : Kökeni Orta Asya’ya kadar gider.Çiniye sırça da denir.Malzeme iyi cins kildir.Çeşitli işlemlerden sonra yüksek dereceli fırınlarda pişirilir.16. yy en parlak dönemidir.Bitkisel motifler ile sarı , yeşil , beyaz ve kırmızı renkler kullanılmıştır.İznik ve Kütahya merkezidir.
BİLİM ADAMLARI
Harezmi ( 780 – 850 ): Matematikçidir, cebirle ilgili çalışmaları ünlüdür.
İbn-i Türk ( 9. YY ): Cebirle ilgilenmiştir.
Farabi ( 870 – 950 ) : Farab şehrinde doğmuştur. Aristo’nun düşüncelerinin İslam dünyasına yayılmasını sağlamıştır.Muallim-i Sani ( ikinci öğretmen ) denilir.Avrupa’da Alfarabyus olarak tanınır.
İlimlerin sınıflandırılmasını ilk defa yapan İhsaü’l İlim ( ilimlerin tasnifi ),
Devlet başkanlarının vasıflarını El- Medinetü’l Fazıla  (Erdemli Kent) adlı eserde yazmıştır.
Musiki ile ilgili Kitabü’l Musiki

El Biruni ( 973 – 1051 ) : Harezm’de doğmuştur.Serbest düşünceyi savunmuştur. Enlem-boylamı tespit etmiş, dünyanın güneş etrafındaki dönüşünün bir yılda gerçekleştiğini söylemiştir.
İbn-i Sina ( 980 – 1037 ) : Avrupa’da Avicenna olarak tanınır.Farabi’nin etkisinde kalmıştır.El Kanun Fi’t – Tıp Avrupa’da ders kitabı olarak okutulmuştur.
Gazali ( 1058 – 1111 ) : Büyük Selçuklu döneminde yetişmiştir.Nizamiye medreselerinde çalışmıştır.İhyaü’l – Ulumiddin ( Din ilimlerinin yeniden yapılanması ) en ünlü eserlerinden biridir.
Ömer Hayam ( … 1123 ) : Sultan Melikşah zamanında çalışmalar yaptı.Takvim-i Melikşah veya Takvim-i Celali denilen bir takvim düzenledi.

MİMARİ
Tolunoğulları dönemi – Tolunoğlu Ahmet Camii
Karahanlılar İslamiyeti kabul eden ilk Türk devleti olarak Türk – İslam mimarisinin temellerini atmışlardır.Türkistan’dan günümüze kadar gelebilen minarelerin çoğu Karahanlılara aittir.Türk İslam sanatının en eski Kervansaray örnekleri Karahanlılara aittir.
Şir Kebir Camii
Arab Ata Türbesi
Ayşe Bibi
Balacı Hatun türbeleri.
Gazneliler Dönemi
Zafer Kuleleri
Leşker-i Bazar Ulu Camii
Arusü’l – Felek Camii
Büyük Selçuklu Dönemi
            Mimarideki yeni unsurlar; üst üste çift kubbe, köşeli çatı, sivri kemer, Türk üçgeni tarzı kubbeye geçiş elemanı, silindirik ve yivli minareler, dikdörtgen ve beş köşeli mihrap.
İsfahan’da Mescid-i Cuma ( Ulu Camii )
Mev’de Sultan Sencer Türbesi
Kazvin’de Mescid-i Cuma
Haydariye Mescidi
Damgan Mescid-i Cuması
Rey’de Tuğrul Bey türbesi
Tus’ta İmam-ı Gazali Türbesi
Nahçivan’da Mümine Hatun türbesi
Ribat-ı Anuşirvan ( Ribat = Kervansaray )

Kervansaray mimarisi ilk olarak Karahanlılar ve Gazneliler’de görülür.Büyük Selçuklular ve Anadolu Selçukluları zamanında en gelişmiş haline ulaşmıştır.
Gönderen zaman:
Etiketler:

Hiç yorum yok :

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları ( Atom )

Türk İslam Dünyasında Kültür Medeniyet


DEVLET YÖNETİMİ
HÜKÜMDAR
Ülke ve iktidar hanedan üyelerinin ortak malı sayılır.Kut anlayışı devam etmiştir.Sultan ünvanı kullanılmıştır, ilk kullanan Gazneli Mahmut’tur.
Büyük Selçuklularda; sultan, sultan-ı alem, sultan-ı azam, sultanü’l – mağrib vel maşrık kullanıldı.
Karahanlılar’da hakan, han, arlan han, buğra han, kadir, kara, ilig ünvanlarını kullandılar.
Harzemşahlar; harzemşah, melik, şahinşah, sultan, sultan-ı azam ünvanlarını kullandılar.
Hutbe okutmak, sikke, tuğra, nevbet, sancak, taç, taht ve saltanat çadırı, hilat     ( giysi ), asa, alem ve çetr ( saltanat şemsiyesi ) hükümdarlık sembolleridir.

MERKEZİ YÖNETİM
Merkezi Yönetimde SARAY vardır.Sultana bağlıdır.
Divan üyeleri ile sultan arasındaki yazışmaları ve görüşmeleri düzenleyen kişiye hacip denmiştir.Başkanı Has Hacip’tir. Karahanlılar’da tayangu ( ulu hacip ) denir.
        Saray Görevlileri;  kapucubaşı : günlük hizmetlerin görülmesinden, Silahtar : Silah imalathanesinden, Emir-i Candar : Sarayı korumaktan, Alemdar : Devlete ait bayrakları taşımaktan, Cemedar : Elbise ve diğer resmi kıyafetlerin hazırlanmasından, Emir-i Ahur : Hayvanlardan sorumlu.
Serhenk : Sulatana ait kuvvetlerin önündeki yol açıcıdır.
Bütün saray görevlileri kapıkullarından seçilir.

HÜKÜMET
DİVAN–I  SALTANAT ( Büyük Divan )
I-------------------I--------------------I---------------------I
   Divan–ı İstifa             Divan-ı Tuğra               Divan-ı İşraf               Divan-ı Arz
(Maliye - müstevfi)  (İç-dış yazışma-Tuğrai)      (Genel Teftiş- müşrif)   (Askerlik İşleri – emir-i ârîz ya da arzü’l ceyş )

Devlet işlerini yürütmekle görevli hükümete Divan-ı Saltanat ( Büyük Divan ) denir.Asıl başkanı sahibi divanı devlet denilen büyük vezirdir.Karahanlılarda divan başkanına yuğruş denirdi.Gerektiğinde Sultan da bu divana katılır ve başkanlık ederdi.

ÜLKE YÖNETİMİ
Ülke ; eyaletlere – vilayetlere – kazalara - köylere ayrılmıştır.Eyaletlerin ve vilayetlerin başındaki hükümdar soyundan olan askeri görevlilere melik, diğerlerine şıhne denir.
Yönetimden sorumlu sivil görevlilere amid, vilayetlerin vergisini toplayanlara amil, ticari hayatı düzenleyenlere muhtesip, halk tarafından seçilen yöneticilere reis, posta teşkilatında çalışan görevlilere ulak denilirdi.Küçük yaştaki hanedan üyelerinin yanındaki yetenekli ve bilgili devlet görevlilerine atabey denirdi.

DİL VE EDEBİYAT
Karahanlılar’da devlet dili, konuşma dili, edebiyat dili Türkçe’nin Hakaniye lehçesidir.Uygur alfabesi  kullanılmıştır.
Kutadgu Bilig ( 1069 – 1070 ) : Yusuf Has Hacip;İlk İslami Türkçe eserdir.Manzumdur, siyasetname özelliği var.  
Divan-ı Lügati’t – Türk ( 1074 ) : Kaşgarlı Mahmut; ilk Türkçe ansiklopedik sözlük ve dilbilgisi kitabıdır.İçinde İlk Türk dünyası haritası vardır.Bağdat’taki Abbasi halifesine sunulmuştur.
Atabetü’l Hakayık ( 12. YY ) : Yüknekli Edip Ahmet;Uygur alfabesi ile yazılmıştır.
Satuk Buğra Han Destanı : Karahanlıların ilk Müslüman hükümdarını konu almıştır.Türklerin İslamiyete geçişini anlatan ilk sözlü edebiyat örneklerindendir.
Divan-ı Hikmet ( 12. YY ): Hoca Ahmet Yesevi; İlk Türk mutasavvufudur. Tasavvuf şiirlerini içerir. 
Gaznelilerde; bilim dili Arapça, edebiyat dili Farsça,  halk ve ordu arasında Türkçe konuşulurdu.Şair Firdevsi Sultan Mahmut için Şehname’yi yazmıştır.
Büyük Selçuklularda resmi dil Farsça, edebiyat dili Farsça, eğitim ve bilim dili Arapça, halk ve ordu arasında Türkçe konuşulmuştur.Ömer Hayam Rubaileri ile Enveri kasideleri ile ünlüdür.Nizamülmülk Siyasetnameyi Farsça olarak yazmıştır.
Harzemşahlarda Muhammed bin Kays – Türkçe Farsça sözlük

ORDU

Karahanlılarda : saray muhafızları, hasa ordusu, eyalet ordusu,
Gaznelilerde : gulam askerleri, eyalet askerleri, ücretli askerler, gönüllüler.
        Gulam Sistemi : Savaş esirleri ve diğer küçük çocukların toplanması ile oluşur.Gulamhane denilen yerde yetiştirilir, çoğunluğu Türktür.Eyalet askerleri atlı askerler ve meliklerin askerlerinden oluşur.Ücretliler Oğuz, Karluk ve Yağma Türklerinden oluşur.Gazne ordusunda filler vardır.
Büyük Selçuklu Ordusu :
Tuğrul Bey döneminde askeri ikta uygulaması başladı.Bu sistem ilk defa Hz. Ömer döneminde uygulandı.Buna göre ülke toprakları vergi gelirlerine göre ikta adı verilen bölümlere ayrılır, askeri ve sivil devlet görevlilerine hizmetleri karşılığında verilir.
Büyük Selçuklu Ordusu ; Merkez Ordusu ( Gulam – Hassa ), Eyalet Ordusu, Türkmenler, Bağlı devlet ve beyliklerden oluşur.
     1-Merkez Ordusu
        Gulam ; değişik milletlerin çocukları alınır ve maaşlıdır ( Osmanlıdaki kapıkulu sistemi )
        Hassa ; Türklerden oluşan atlı birliklerdir, iktalardan alınan vergilerle masrafları karşılanır, askerler komutanlığa kadar yükselebilir.
     2-Eyalet Ordusu
        Türk boylarından oluşur, Melik ve valilerin askerleridir, atlı askerlerdir. İkta askerleri olarak bilinir.
    3-Türkmenler
       Sınırlarda yerleşmişlerdir,sınırları korur ve fetih yaparlar.Yerleşik hayata geçirilip üretim yaparlarken  aynı zamanda askeri alanda yararlanılmıştır.
    4-Bağlı Devlet ve Beylikler
        Gerektiğinde asker vermekle yükümlüdürler.

TOPRAK YÖNETİMİ
Toprakların çoğu devlete aittir, devlete ait arazilere miri arazi denir.
Toprak ; Has, İkta, Haraci, Vakıf, Mülk olarak bölümlere ayrılır.
         Has : Hükümdar ve ailesine aittir, gelirleri hazineye ait olup masrafları için ayrılır.
         İkta : Meliklere, devlet görevlilerine yaptıkları hizmetlerin karşılığı olarak tahsis edilen toprakladır.İkta verilenler maaş almazlar, atlı askerlerin masraflarını karşılarlar.

         Haraci : Müslüman olmayan halkın elindeki arazilerdir.Toprakların işlenmesinden dolayı vergi alınır ve doğrudan hazineye gider.
         Mülk : Yönetim ve askerlikte başarılı olanlara mülk olarak toprak verilir.Sahibi alıp satabilir, miras bırakabilir ve devredebilir.

HUKUK
Töreler var.
Şer’i ve örfi hukuk olarak ikiye ayrılır.Şer’i hukuka giren davalara kadılar, örfi hukuka girenlere ise emir-i dad ( adalet bakanı ) bakar.
Devletin kadılar üzerinde baskı ve etkisi yoktur, kararları kesindir.İtiraz edenle kadılardan oluşan bir kurula başvurabilir, başkanına Kadi’l –Kudat denir ve Bağdat’ta oturur.Ayrıca kadıların tayinini yapar.Hükümdarın başkanlık ettiği ağır siyasi suçlara bakan Divan-ı Mezalim adında yüksek mahkemeler de vardır.

BİLİM VE SANAT
Karahanlılarda ; Semerkant, Buhara, Kaşgar bilim ve kültür merkezidir.
Gaznelilerde Nisabur’da medreseler kurulmuştur.El Biruni Hindistan’ın tarihi ve coğrafyasını yazmıştır.
Büyük Selçuklularda ilk medrese Tuğrul Bey zamanında Nişabur’da açıldı.
Alparslan zamanında Nizamülmülk Bağdat’da Nizamiye Medresesi’ni kurdu (1066). Dünyanın ilk üniversitesi sayılır.Medreselerin çevresinde mescit, hamam, yatakhane, kütüphane, imarethaneler vardır.Şirazi, Cüveyni, Gazali ve Feridüddin Attar ünlü müderrislerdendir.
Tezhip : El yazması kitap ve levhaların altın tozu ve boya ile süslenmesi.
        Hat : Arap harflerinin süslü olarak yazılması.
        Fresko : Yaş alçı ve sıva üzerine yapılan resim.
        Minyatür : Türk – İslam sanatında en çok kullanılandır.
        Müzik : Tasavvuf müziği gelişmiştir.
        

     Çini : Kökeni Orta Asya’ya kadar gider.Çiniye sırça da denir.Malzeme iyi cins kildir.Çeşitli işlemlerden sonra yüksek dereceli fırınlarda pişirilir.16. yy en parlak dönemidir.Bitkisel motifler ile sarı , yeşil , beyaz ve kırmızı renkler kullanılmıştır.İznik ve Kütahya merkezidir.
BİLİM ADAMLARI
Harezmi ( 780 – 850 ): Matematikçidir, cebirle ilgili çalışmaları ünlüdür.
İbn-i Türk ( 9. YY ): Cebirle ilgilenmiştir.
Farabi ( 870 – 950 ) : Farab şehrinde doğmuştur. Aristo’nun düşüncelerinin İslam dünyasına yayılmasını sağlamıştır.Muallim-i Sani ( ikinci öğretmen ) denilir.Avrupa’da Alfarabyus olarak tanınır.
İlimlerin sınıflandırılmasını ilk defa yapan İhsaü’l İlim ( ilimlerin tasnifi ),
Devlet başkanlarının vasıflarını El- Medinetü’l Fazıla  (Erdemli Kent) adlı eserde yazmıştır.
Musiki ile ilgili Kitabü’l Musiki

El Biruni ( 973 – 1051 ) : Harezm’de doğmuştur.Serbest düşünceyi savunmuştur. Enlem-boylamı tespit etmiş, dünyanın güneş etrafındaki dönüşünün bir yılda gerçekleştiğini söylemiştir.
İbn-i Sina ( 980 – 1037 ) : Avrupa’da Avicenna olarak tanınır.Farabi’nin etkisinde kalmıştır.El Kanun Fi’t – Tıp Avrupa’da ders kitabı olarak okutulmuştur.
Gazali ( 1058 – 1111 ) : Büyük Selçuklu döneminde yetişmiştir.Nizamiye medreselerinde çalışmıştır.İhyaü’l – Ulumiddin ( Din ilimlerinin yeniden yapılanması ) en ünlü eserlerinden biridir.
Ömer Hayam ( … 1123 ) : Sultan Melikşah zamanında çalışmalar yaptı.Takvim-i Melikşah veya Takvim-i Celali denilen bir takvim düzenledi.

MİMARİ
Tolunoğulları dönemi – Tolunoğlu Ahmet Camii
Karahanlılar İslamiyeti kabul eden ilk Türk devleti olarak Türk – İslam mimarisinin temellerini atmışlardır.Türkistan’dan günümüze kadar gelebilen minarelerin çoğu Karahanlılara aittir.Türk İslam sanatının en eski Kervansaray örnekleri Karahanlılara aittir.
Şir Kebir Camii
Arab Ata Türbesi
Ayşe Bibi
Balacı Hatun türbeleri.
Gazneliler Dönemi
Zafer Kuleleri
Leşker-i Bazar Ulu Camii
Arusü’l – Felek Camii
Büyük Selçuklu Dönemi
            Mimarideki yeni unsurlar; üst üste çift kubbe, köşeli çatı, sivri kemer, Türk üçgeni tarzı kubbeye geçiş elemanı, silindirik ve yivli minareler, dikdörtgen ve beş köşeli mihrap.
İsfahan’da Mescid-i Cuma ( Ulu Camii )
Mev’de Sultan Sencer Türbesi
Kazvin’de Mescid-i Cuma
Haydariye Mescidi
Damgan Mescid-i Cuması
Rey’de Tuğrul Bey türbesi
Tus’ta İmam-ı Gazali Türbesi
Nahçivan’da Mümine Hatun türbesi
Ribat-ı Anuşirvan ( Ribat = Kervansaray )

Kervansaray mimarisi ilk olarak Karahanlılar ve Gazneliler’de görülür.Büyük Selçuklular ve Anadolu Selçukluları zamanında en gelişmiş haline ulaşmıştır.
Etiketler:

Hiç yorum yok :

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları ( Atom )