BARIŞ ANLAŞMASI MI ,ÖLÜM FERMANI MI

KONU: BARIŞ ANLAŞMASI MI ,ÖLÜM FERMANI MI?

KAZANIM: İSTANBUL YÖNETİMİNCE İMZALANAN SEVR ANTLAŞMASINA KARŞI M.KEMALİN VE TÜRK MİLETİNİN TUTUMUNU DEĞERLENDİRİR

v  SEVR ANTLAŞMASI ( 10 AĞUSTOS 1920 )
I.Dünya Savaşı bitince toplanan Paris Barış Konferansı’nda İtilaf Devletleri Osmanlı Devleti’ni paylaşırken anlaşmazlığa düşmüşlerdir. Yunanistan’ın pastadan pay alma isteği İtalya’nın tepkisine yol açarken, bu konudaki görüşmelere I. Londra ve San Remo konferanslarında devam edilmiştir.

v  Osmanlı Devleti’nden hiçbir devlet adamının çağırılmadığı San Remo Konferansı’nda hazırlanan taslak, İtilaf Devletleri tarafından 11 Mayıs 1920’de Tevfik Paşa başkanlığındaki Osmanlı Heyetine sunulmuştur.

v  Ancak Tevfik Paşa taslakta yer alan maddelerin Osmanlı Devleti’nin dağılması anlamına geldiği ve bağımsızlık anlayışı ile bağdaşmadığını belirterek görüşmelere katılmamıştır.

v  22 Haziran 1920’de başlayan Yunan taarruzu sonrası İtilaf Devletleri Osmanlı Devleti’ne anlaşmayı kabul etmesi için 10 gün süre tanımıştır.

v  Sevr taslağı padişahın başkanlığında toplanan “saltanat şurası”nda kabul edildi.Sevr antlaşması Ali Rıza Paşa hariç Osmanlı temsilcileri tarafından 10 Ağustos 1920 de imzalandı.

v   Osmanlı devletini antlaşmaya iten etkenler:

1.             Yunan taaruzu

2.             İngiltere askeri gücünün yarattığı baskı

3.             TBMM’nin açılmış olması

v  10 Ağustos 1920’de Paris yakınlarındaki Sevr Kasabasında imzalanan antlaşma 433 maddeden oluşmaktadır.

A) Sevr Antlaşması'nda Sınırlar

Yunanistan'a, Trakya ve Batı Anadolu
Fransa'ya, Sivas, Malatya, Adana, Urfa, Antep, Maraş ve Suriye
İngiltere'ye, Musul dahil Irak ve Arabistan
İtalya'ya, Güneybatı Anadolu verilecek.
Osmanlı'ya, Giresun, Ordu, Samsun, Tokat, Amasya, Sinop Çorum, Kayseri'nin doğusu, Çankırı, Ankara, Eskişehir, Bolu, Zonguldak ve Bilecik Osmanlı Devleti'nde kalacak.
Adalar'dan: İtalya'ya, Rodos ve Oniki Ada,
Yunanistan'a, Diğer adalar bırakılacak.
Doğu Anadolu'da: Bir Ermeni Devleti, bir de Kürt Devleti kurulacak.

B) Siyasi Hükümler

Boğazlar ve İstanbul: İstanbul, Osmanlı Devleti'nin başkenti olacak. Osmanlı, azınlıkların haklarını koruyamazsa İstanbul Osmanlı'nın elinden alınacak.
Boğazlar, savaş ve barış zamanında bütün devletlerin gemilerine açık olacak.
Boğazlar, Boğazlar Komisyonu tarafından yönetilecek, komisyonun ayrı bir bayrağı ve bütçesi olacak.
Azınlıklar: Azınlıklara her milletten ve Türkler'den fazla hak verilecek.

C) Askeri Hükümler

Mecburi askerlik kaldırılacak.
Asker sayısı 50,700'ü geçmeyecek.
Orduda ağır silah bulunmayacak.
Deniz gücü 13 küçük gemiyi geçmeyecek.

D) Ekonomik Hükümler

Osmanlı Maliyesi, İtilaf Devletleri'nin kontrolünde bulunacak.
Bütçeyi İngiliz, Fransız, İtalyan ve Türkler'den oluşan bir komisyon belirleyecek. Osmanlı üyeleri bu komisyonda yalnızca danışman olarak bulunacak.
Osmanlı Devleti savaş tazminatı ödeyecek.
Kapitülasyonlar yeniden yürürlüğe girecek ve bütün devletler yararlanacak.

Sevr Antlaşması'nın Önemi:

Sevr Antlaşması ile Osmanlı yok sayılmıştır.
Osmanlı Devleti Sevr ile başka devletlerin yönetimine bırakılmıştır.
Galip Devletler Osmanlı'yı aralarında paylaşmışlardır.
Azınlıklara geniş haklar verilmiş, Türkler'in kendi vatanındaki hakları kısıtlanmıştır.
Mebusan Meclisi dağıtıldığından antlaşma onaylanmamış ve uygulanamamıştır. Bu yönüyle Sevr, 1878 Yeşilköy (Ayastefanos) Antlaşması'na benzer.
Yunanlar antlaşmayı onaylatmak için Batı Anadolu'da ve Trakya'da ilerleyişe geçmişlerdir.
İngilizler Bandırma ve Mudanya'ya asker çıkarmıştır.
Sevr'in imzalanması, milletin Milli Mücadele'ye olan inancını arttırmıştır.
Not : TBMM, Sevr'i imzalayanları vatan haini ilan etmiştir. TBMM Sevr'in yerine Lozan Barış Antlaşması'nı imzalamıştır.

Sevr antlaşması ile ortaya çıkan yoğun tepkiler üzerine Damat Ferit paşa hükümeti istifa ederek Tevfik paşa hükümeti kurulmuştur.yeni hükümet Mustafa Kemal ile anlaşma yolları arayacaktır.

Not: Antlaşma Osmanlı Parlamentosu tarafından onaylanmadığı için hukuksal dayanaktan yoksundur.

Bolşevik İhtilali: Çarlık Rusyası'nda 7 Kasım 1917’de Petrograd'daki Kışlık Saray'ın Lenin önderliğindeki Bolşeviklerin eline geçmesiyle başlayan ve Sovyetler Birliği'nin kurulmasına yol açan olaylar dizisidir.