OSMANLI ORDU TEŞKİLATI

OSMANLI ORDU TEŞKİLATI

ORDU VE DONANMA

Osmanlı ordusu kara ve deniz kuvvetleri olmak üzere ikiye ayrılırdı. Kara ordusu; Kapıkulu askerleri, Eya­let askerleri ve yardımcı kuvvetler olmak üzere üçe ayrılırdı,

ORDU VE DONANMA

            Kapıkulu Askerleri

Kapıkulu Süvarileri- Kapıkulu Piyadeleri

Sipahi                         Acemioğlanları

Silahtar                       Yeniçeriler

Sağ Garipler               Topçular

Sol Garipler               Top Arabacıları     

Sağ Ulufeciler            Humbaracılar

Sol Ulufeciler             Lağımcılar

                                    Sakalar

                                    Cebeciler

EYALET ASKERLERİ

Tımarlı Sipahiler

. YARDIMCI KUVVETLER

1.  Azaplar

2.  Yaya ve Müsellemler

3.  Gönüllüler

4. Derbent

5. Bağlı beyliklerin ve özel yönetimli eya­letlerin gönderdikleri ordular

6. Akıncılar

A.      KAPIKULU (MERKEZ ORDUSU) ASKERLERİ

I. Murat zamanında savaş esiri çocukların asker ola­rak yetiştirilmesi amacıyla kuruldu. Kapıkulu ordusu piyadeler ve süvariler olmak üzere ikiye ayrılıyordu.

1.     Kapıkulu Piyadeleri

a)     Acemi Ocağı : Devşirilen çocukların getirildiği ilk ocaktır. Burada ilk askeri eğitim verilirdi. Acemi Ocağında eğitimlerini tamamlayan devşirmelerin bir kısmı enderuna gönderilirken bir kısmı da di­ğer Kapıkulu Ocaklarına gönderilirlerdi.

b)     Yeniçeri Ocağı : I. Murat zamanında kurulmuş­tur. Osmanlı ordusunun yaya (Piyade) askerleri­dir. Komutanlarına Yeniçeri Ağası denilirdi. Ye­niçeriler barış zamanında  Divanın koruyucu­luğunu ve İstanbul'un güvenliğini sağlarlardı.

c) Cebeci Ocağı : Yeniçerilerin silahlarını yapan, tamir eden ve saklayan ocaktı.

d) Topçu Ocağı : Orduya ait topların yapımı, bakı­mı ve savaşlarda kullanılması ile görevli ocaktı.

e) Top Arabacılar Ocağı : Topların sefer sırasında taşınmasıyla görevli idi.

f) Lağımcı Ocağı: Kale kuşatmalarında tünel ka­zarak surların altına patlayıcılar koyan ve patla­tan ocaktır.

g) Humbaracı Ocağı : Dinamit, bomba, havan topu yapan ve kullanan ocaktır.

h) Saka Ocağı : Ordunun su ihtiyacını karşılayan ocaktır.

2.     Kapıkulu Süvarileri

Saray etrafında bulunan atlı askerlerdir. Savaşta hükümdarın sağında ve solunda yer alarak padi­şahı, ordunun ağırlıklarını ve hazineyi korurlardı.

Sipahi, Silahtar, Sağ Garipler, Sol Garipler, Sağ Ulufeciler, Sol Ulufeciler

B. EYALET ASKERLERİ

1. Tımarlı Sipahiler

Dirlik arazi sahipleri (has, zeamet ve tımar) tarafından yetiştirilen askerlerdir. Tamamı atlı askerlerdir. Bunlar maaş almazlar, geçimlerini dirliklerden sağlarlardı. Osmanlı ordusunun asıl gücünü oluştururlardı.Bu sistem sayesinde  ordu için para harcanmaz, üretim aksamaz ve daima hazır bir ordu bulunmuş olurdu. II. Mahmut zamanında tımarlara son verilince Tımarlı Si­pahiler de ortadan kalktı.

C. YARDIMCI KUVVETLER

1.  Azaplar

Orduya sefer sırasında yol açarlar ve köprü kurarlardı.

2.  Yaya ve Müsellemler

Orhan Bey zamanında kurulan ilk daimi ordudur. Ka­pıkulu ordusu kurulunca geri hizmetlere verildi.

3.  Gönüllüler

Eli silah tutan Müslüman ve Hıristiyanların kendi is­tekleri ile savaşa katılmaları ile oluşan birliklerdi.

4. Derbentçiler

Önemli yollar üzerindeki geçitleri koruyan askerlerdir.

5. Bağlı beyliklerin ve özel yönetimli eya­letlerin gönderdikleri ordular

6. Akıncılar

Osmanlı Devleti'nin Hıristiyan ülkelerle olan sınırlarda­ki eyaletlerde bulunurlardı. Düşman ülkelerine akınlar yaparak askeri hedefleri tahrip ederler, düşman kuv­vetleri hakkında bilgi toplarlardı.

D. DONANMA

• Orhan Bey döneminde ele geçirilen Karesioğulları Beyliği'ne ait donanma Osmanlı donan­masının temelini oluşturur.

• Kuruluş Dönemi'nde istenen güce ulaşamayan Osmanlı donanması, Fatih zamanında Venedik ve Cenevizlilerle mücadele edecek bir güce ulaşmıştır. Yükselme Dönemi'nde Karadeniz ve Akdeniz Osmanlı hakimiyetine alınmıştır.

• Kanuni'den sonra donanmaya verilen önem azaldığı için Osmanlı donanması giderek gücünü yitirdi. Buna rağmen Sultan Abdülaziz'in gayretleri ile (1861-1876) Osmanlı donanması dünyanın üçüncü büyük donanması haline gelmiştir.

• Donanma başkomutanına Kaptan-ı Derya veya Kaptan Paşa denilirdi. Donanma komutanına Reis, deniz askerlerine de Levent adı verilirdi.