Ortaokul 1.Sınıf İnkılaplar ve Yorumlanması

İNKILÂPLAR VE YORUMLANMASI

Bir toplumun düzenini ve yapısını daha iyi daha çağdaş duruma getirmek için yapılan köklü değişikliklere inkılâp denir.

SİYASİ ALANDA YAPILAN İNKILÂPLAR

*23 Nisan1920’de TBMM açıldı. Bu mecliste “Egemenlik milletindir.” İlkesi kabul edildi. Milletin egemenliği yine millete bağlı olmalıydı.

*Osmanlı Devleti egemenliğin padişahta olduğu saltanatla yönetiliyordu. Saltanat kaldırılarak TBMM ve millet ülkenin temsilcisi haline getirildi.

*29 Ekim 1923’de Cumhuriyet ilan edildi. Saltanat kaldırıldıktan yeni bir yönetim şekline ihtiyaç vardı Atatürk yüzyıllardır bağımsız yaşamaya alışmış Türk milleti için en uygun yönetim şeklinin cumhuriyet olduğuna karar verdi.

*Halife hem dini lider hem de devlet başkanıydı. Saltanat kaldırıldığı halde halifenin padişah gibi davranmasını, yenilikleri engellemeye çalışmasını önlemek için halifelik kaldırıldı.

Saltanatın ve halifeliğin kaldırılmasıyla laiklik yolundaki en önemli adımlar atılmıştır.

HUKUK ALANINDA İNKILÂPLAR

*TBMM açıldıktan sonra Türklerin ilk anayasası olan Teşkilat-ı Esasiye kabul edildi. Anayasa bir devletin yönetimi için hazırlanan temel kanundur. Vatandaşların hak ve görevlerini belirtir. Devletin nasıl ve hangi yönetim biçimiyle yönetileceğini gösterir.

Türk Medeni Kanunu ile;

Çağdaş aile kuralları,

Resmi nikah usulü,

Tek kadınla evlilik,

Evlenme- boşanma- miras konularında kadın erkek eşitliği sağlandı.

EĞİTİM KÜLTÜR ALANINDA

Cumhuriyetten önce medreseler, azınlık okulları ve yabancı okullarda eğitim görülüyordu. Amaçları farklı olan bu okullar Tevhid-i Tedrisat (öğretim birliği) kanunuyla birleştirildi ve tüm okullar milli eğitim bakanlığına bağlandı. Dini eğitim veren medreseler kapatılarak modern okullar açıldı.

Yeni Türk Alfabesi kabul edildi. Atatürk’e yeni alfabenin öğretilmesinde öncülük yaptığı için TBMM tarafından “Başöğretmen” unvanı verildi.

Tarihimizin araştırılıp öğrenilmesi gelecek kuşaklara aktarılabilmesi için Türk Tarih Kurumu kuruldu.

Dilimizin geliştirebilmesi ve devamının sağlanması için de Türk Dil Kurumu kuruldu.

TOPLUMSAL ALANDA

Halkın dini duygularının kullanılmasını önlemek amacıyla tekke zaviye ve türbeler kapatıldı.

Türk insanının daha çağdaş bir görünüme ulaşabilmesi için kılık kıyafette değişiklik yapıldı. Fes, sarık vb. yerine şapka giyilmesine karar verildi. Din adamlarının ibadet yerleri dışında dini kıyafetle dolaşmaları yasaklandı. En üst düzeydeki din adamı (Diyanet İşleri Başkanı gibi)  bu yasağın dışında tutuldu.

Takvim, saat ve ölçülerde yapılan değişiklik sayesinde yabancı devletlerle yapılan resmi ilişkilerimizdeki, karışıklıklar ortadan kalktı.

Türk Medeni Kanununun kabulüyle Türk kadınına siyasi haklar verildi. 1930’da belediye seçimlerine, 1933’de muhtarlık seçimlerine, 1934’de milletvekili seçimlerine katılma hakkı kazandı.

Kişiler Osmanlı döneminde baba adları ve doğum yerleriyle biliniyordu. Bu durum kişilerin tanınmasını engelliyor,  insan ilişkilerinde ve devlet işlerinde karışıklığa sebep oluyordu. Soyadı Kanunu ile bu karışıklık engellendi. Mustafa Kemal’e TBMM tarafından Atatürk soyadı verildi.

EKONOMİK ALANDA İNKILÂPLAR

Yabancı devletlere verilen ve ekonomik ayrıcalıklar olarak bilinen kapitülasyonlar kaldırıldı.

İzmir İktisat kongresi yapıldı. Bu kongrede bozulan ekonominin düzelmesi için alınabilecek önlemler görüşüldü.  Kendi ürünümüzü kendimiz üretecek. Tarım, sanayi ve ticareti geliştirmek için halkı yönlendirecektik.

Çiftçinin ödediği aşar vergisi kaldırıldı.

Çiftçiye tohum, gübre, zirai ilaç veren Tarım Kredi Kooperatifleri kuruldu.

Kabotaj Kanunu çıkarılarak Türk limanlarında yabancı devletlerin serbestçe dolaşması engellendi.