MUSUL SORUNU

MUSUL SORUNU : İngilizler, Mondros Ateşkes Anlaşması'nın imzalandığı gün henüz Türk birliklerinin elinde bulunan Musul'u işgal ettiler. Bölgedeki zengin petrol yataklarına sahip olmak isteyen İngiltere, Musul sorununun Lozan Barış Antlaşması'yla kesin çözüme ulaştırılmasını engelledi. Konferansta Türkiye, bölge halkının çoğunluğunun Türk olduğunu bu nedenle bölgenin Türkiye'ye bırakılması gerektiğini savundu. İngiltere buna karşı çıktı. Böylece Türkiye-Irak sınırının belirlenmesi ve Musul sorununun çözümlenmesi, Türkiye ile İngiltere arasında yapılacak görüşmelere bırakıldı. Bir çözüm sağlanamazsa Milletler Cemiyetine başvurulacaktı.
Musul sorununu barışçı yollardan çözmek amacıyla 19 Mayıs 1924'te İstanbul'da Haliç Konferansı adı verilen bir toplantı düzenlendi. Ancak İngiltere bu toplantıda Lozan'dakinden daha aşırı isteklerde bulundu. Musul yanında Hakkâri ilinin de kendi yönetiminde bulunan Irak'a bırakılması gerektiğini savundu. Bu nedenle bir antlaşma sağlanamadı ve görüşmeler kesildi.
İngiltere, Türkiye-Irak sınırında karışıklıklar çıkardı ve Güneydoğu Anadolu’daki  Şeyh Sait Ayaklanması'nı destekledi. Böylece Musul nedeniyle yapılacak bir askerî harekâtta Türkiye'yi güçsüz bırakmayı amaçladı. Bu sırada , Musul sorunun çözümü için İngiltere , Milletler Cemiyetine ve   Lahey Adalet Divanı’na başvurdu ; ancak Musul sorunu buralarda da çözüme kavuşturulamadı.
Şeyh Sait Ayaklanmasıyla uğraşıp askeri gücü azalan Türkiye ile İngiltere arasında yapılan görüşmeler sonucunda 5 Haziran 1926'da Ankara Antlaşması imzalandı. Bu antlaşmayla Musul ,İngiltere’nin sömürgesi Irak'a bırakılacak, ancak bölgeden elde edilen petrol gelirinin   % 10'u      25 yıl süreyle Türkiye'ye verilecekti.   Böylece Türkiye-Irak sınırı çizildi ve  Musul sorunu çözüldü.