ATATÜRK İLKELERİ
- Atatürkçülüğün
altı temel ilkesi vardır. Bunlar: Cumhuriyetçilik,
milliyetçilik, halkçılık, devletçilik, laiklik, ve inkılapçılık (devrimcilik)’tır.
Atatürk İlkelerinin Ortak Özellikleri:
1- Toplumun gereksinimlerinden
doğmuştur.
2- Akla ve mantığa uygundur.
3- İlkeler birbirinin
tamamlayıcısı niteliğindedir.
4- İlkeler ülkeyi
çağdaşlaştırmayı amaçlar.
5- İlkelerin hepsi uygulamaya
konulmuştur.
Atatürk İlke Ve İnkılaplarının Dayandığı temel
Esaslar:
1- Milli tarih bilinci 2- Vatan, millet sevgisi 3- Akılcılık ve bilimsellik prensibi 4- Türk milletine inanmak ve güvenmek
5- Barışçılık prensibi 6- Milli bağımsızlık 7- Egemenliğin millete ait
olması 8- Milli birlik ve ülke
bütünlüğü
9- Çağdaş uygarlık düzeyine
yükselme 10- Milli
kültürün geliştirilmesi 11-
Milli dil
Atatürk İlkelerinin Amaçları: Esas amaç Türk toplumunu aklın ve bilimin öncülüğünde çağdaş uygarlık düzeyine
çıkarmaktır. Aynı zamanda Türk milletini birlik ve beraberlik içinde, onurlu ve
mutlu bir hayat sürmesini sağlamaktır.
- Atatürk, devrim ilkelerinin
amacını şöyle açıklıyordu: “ ...
Yaptığımız ve yapmakta olduğumuz devrimlerin amacı , Türkiye Cumhuriyeti
halkını tümden çağdaş ve bütün anlam ve biçimleriyle uygar bir toplum durumuna
getirmektir. Devrimlerimizin temel ilkesi budur. Bu gerçeği benimsemeyen
anlayışları darmadağın etmek zorunludur.”
1- Cumhuriyetçilik:
-
Cumhuriyet
bir yönetim biçimidir. Atatürk’e göre, “Türk milletinin karakter ve
geleneklerine en uygun olan yönetim biçimi, “Cumhuriyet” yönetimidir. Çünkü
Cumhuriyet, milli egemenliği, vatandaşların devlete ve devletin vatandaşlara
karşı hak ve görevlerini en iyi şekilde düzenleyen yönetim biçimidir. Atatürk:
“Cumhuriyet rejimi demek, demokrasi sistemiyle yönetilen devlet şekli demektir.
Cumhuriyet fazilettir ve namuslu insanlar yetiştirir.” demiştir.
- Cumhuriyet, devlet ile millet
arasında ayrılık gözetmez. Cumhuriyet’in bir başka niteliği de düşünce
serbestliğidir. Cumhuriyet yönetiminde, samimi olmak şartıyla her fikre saygı
gösterilir.
- ** Cumhuriyetçiliğin gereği
olarak yapılan inkılaplar: TBMM’nin açılması, saltanatın kaldırılması,
Cumhuriyetin ilanı, çok partili rejim denemeleri, anayasanın hazırlanmasıdır.
*** Not: M. Kemal’in asla ödün verilmemesini istediği iki ilke
Cumhuriyetçilik ve laikliktir.
2- Milliyetçilik:
- Atatürk milliyetçiliği,
Türk milletini sevmek, milletin yücelmesi ve onun mutluluğu için çalışmak,
milli çıkarları her şeyden üstün tutmaktır.
- Atatürk milliyetçiliği ülke
içinde yaşayan vatandaşlar arasında dil, din, ırk ayrımı yapmaz. Atatürk
milliyetçiliğine göre kendini Türk sayan Türk gibi yaşayan herkes Türk’tür.
Atatürk: “Ne mutlu Türk’üm diyene” sözüyle ifade etmiştir.
- Bu ilkenin gereği olarak
Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu kurulmuş. Amaç milli duygu ve bilinci
geliştirmektir.
3- Halkçılık:
- Cumhuriyetçilik
ve milliyetçiliğin doğal sonucu olarak halkçılık doğmuştur.
- Halk; bir ülkede yaşayan
insanların oluşturduğu topluluktur. Halkçılık ise halk arasında ayrım
gözetmeksizin herkesin eşit olmasına dayanır. Halkçılıkta hiçbir aileye, gruba
veya sınıfa ayrıcalık tanınamaz. Halkçılıkta sadece meslek ve çalışma grupları
vardır. Bunun dışında ayrım olamaz.
- Halkçılığın gereği olarak
yapılan inkılaplar: Soyadı kanunu, eğitimin herkese açık hale gelmesi, halk
sağlığını korumaya yönelik çalışmalar
gibi.
4- Devletçilik:
-
Devletçilik ekonomide devletin yatırım yapması iş olanaklarının sağlanması, her
türlü kurumların devletin eliyle veya desteğiyle açılmasını kapsar. Bu ilke
benimsendi çünkü ülke savaşlardan yeni çıkmış ve halkın elinde hiçbir kaynağı
ve gücü yoktu. Bu nedenle yapılacak
işlerde devletçilik benimsendi. Devletçiliğin yanında özel sektör desteklendi.
İşletme açmak isteyenlere devlet kredi verdi. Atatürk:”Prensip olarak, devlet
ferdin yerine geçmemelidir. Fakat ferdin gelişmesi için genel şartları göz
önünde bulundurmalıdır.” demiştir.
- Devletçilik gereği olarak
yapılan inkılaplar: İzmir iktisat kongresinin toplanması, beş yıllık kalkınma
planlarının uygulanması ve kamu kuruluşlarının kurulmasıdır.
** Günümüzde özelleştirmeye
gidilerek bu ilkeden gitgide vazgeçilmektedir.
5- Lâiklik:
- Laiklik devlet ve din
işlerinin birbirinden ayrılması; devletin din ve vicdan özgürlüğüne karışmaması
demektir. Atatürk dinin iman ve ibadetle sınırlı kalmasını istemiş devlet
işlerine dinin karıştırılmasını devlet işlerinde akıl ve bilimin öncülüğünü
benimsemiştir. Lâiklik din ve devlet işlerini ayırdığı gibi dinler ve mezhepler
arasında eşitliği sağlamıştır. Kimse inançlarından dolayı başkasını kınayamaz
yada cezalandıramaz.
- Atatürk’ün
ödün verilmemesini istediği iki ilkeden biridir laiklik.
- Lâikliğin gereği olarak yapılan inkılaplar:
1- Saltanatın
kaldırılması
2- Halifeliğin
kaldırılması
3- Şer’iye ve Evkâf Vekâleti
kaldırılması
4- Tevhid-i Tedrisat Kanununun kabul edilmesi
5- Tekke, zâviye ve türbeler kapatılması
6- Medeni Kanunun kabul edilmesi
7- Kıyafet alanında yapılan yenilikler
8- 1928’de anayasadan “devletin dini İslam’dır” maddesinin çıkarılması
9- 1937’de Laiklik ilkesinin anayasaya girmesi
İnkılâpçılık
(Devrimcilik):
- Bu ilke
yeniliği ve çağdaşlaşmayı takip etmek demektir. Önemini yitiren ve topluma
zararlı olan kurumları sürekli kaldırılarak topluma faydalı yeni inkılapların
yapılmasını amaçlar.
- Atatürk’e göre
inkılâp : “ Türk milletini son yüzyıllarda geri bırakmış olan müesseseleri
yıkarak yerlerine, milletin en yüksek medeni ve gereklere göre ilerlemesini
sağlayacak yeni müesseseler koymuş olmaktır.”
- Atatürk yaptığı
inkılâpların amacını
: “Yaptığımız ve yapmakta olduğumuz
inkılapların gayesi, Türkiye Cumhuriyeti halkını tamamen çağdaş ve bütün anlam
ve görünüşüyle uygar bir toplum haline ulaştırmaktır.” diyerek belirmiştir.
çok teşekkürler milliyetçilik ile cumhuriyetçilik ilkelerini anlamamıştım artık anladım
YanıtlaSilMustafa Kemal Atatürk’ü daha iyi anlayabilmek, onun misyonunu ve vizyonunu algılayabilmek için öncelikle Atatürk İlkeleri üzerine yoğunlaşmamız gerekir. Doğumundan ölümüne kadar bu konular üzerinde yaşamış ve kendini fikri olarak geliştirmiş olan Gazi Mustafa Kemal, yeni Türk devleti ile birlikte bir bir hedeflerini uygulamaya başlamıştır. Bu yazımızda AYT Tarih Atatürk İlkeleri konu anlatımı içerikleri ile sizlere üniteyi aktarmaya çalışacağız. Ayrıca AYT Tarih Atatürk İlkeleri soru çözümü videoları ile de konuyu pekiştirmenizi amaçlıyoruz.
YanıtlaSilAtatürk İlkeleri Konu Anlatımı ve Soru Çözümü