Saltanattan Milli Egemenliğe

SALTANATTAN MİLLİ EGEMENLİĞE

 (1 ders saati)

(Milli Egemenlik kavramı ileSaltanatın Kaldırılması hakkında )

KAZANIM                                

1*Milli Egemenlik anlayışının güçlendirilmesi sürecinde saltanatın kaldırılmasını değerlendirir.

Verilen bilgiler

*Milli Egemenlik: Egemenliğin, yani devleti kuran, yöneten en üstün gücün, kişilere veya belli zümrelere değil, doğrudan doğruya millete ait olmasına denir.

      M.Kemal milli mücadelenin ilk yıllarından itibaren gerçekleştirdiği tüm faaliyetlerde milli egemenlik teması üzerinde durmuş,kongreler döneminden itibaren milli egemenlik ile ilgili bazı kararlar almıştı.

 

*  M.Kemal’in   Milli Egemenlik ile ilgili bazı uygulamaları

*Havza Genelgesi Kararı

(Millet milli hakimiyet esasınıve Türk milliyetçiliğini esas kabul etmiştir.Bunun İçin çalışacaktır.)

*Amasya Genelgesi Kararı

(Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.)

*Erzurum Kongresi Kararı

(Kuvayi Milliyeyi tek kuvvet olarak tanımak ve milli iradeyi hakim kılmak esastır)

*TBMM meclisinin açılması

Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılması ile birlikte Türk tarihinde millet iradesine dayalı yeni bir dönem başladı

*Teşkilatı Esasiye’nin Kabulü

Bu anayasa yeni Türk devletinin dayandığı üç temel esası şöyle belirtiyordu

1-Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir

2-Yasama yürütme yetkisi milletin tek ve gerçek temsilcisi olan Büyük Millet Meclisine aittir.

3-Türkiye Devleti Büyük Millet Meclisi tarafından yönetilir ve hükümeti de Büyük Millet Meclisi Hükümeti adını almıştır.

Not:1921 anayasası  bu maddelerle egemenliğin bir kişiye bir aileye bir zümreye değil millete ait olduğunu açık şekilde belirtmişti.

*Saltanatın Kaldırılması

Nedeni:*İtilaf Devletleri'nin Lozan Barış Görüşmeleri'ne hem TBMM'nin hem de İstanbul Hükümeti'nin davet edilerek Anadolu'da ikilik ve bir iç savaş çıkarmak istemeleri.
*Saltanatın ulusal egemenlik anlayışına ters düşmesi.

        Lozan görüşmelerinde İtilaf Devletleri’nin ikilik çıkarmaya çalışması M.Kemal’e saltanatı kaldırması için bir fırsat vermiştir.
Mecliste yapılan oylama ile 1 kasım 1922’de saltanat kaldırılmıştır.Saltanatın 16 Mart 1920’de İstanbul’un işgali ile sona erdiği kabul edilmiştir.
Bununla birlikte halifeliğin devamı uygun görülmüştür.

Önemi ve Sonuçları

**Milli egemenlik konusunda büyük bir adım atılmıştır.

* 623 yıllık Osmanlı Devleti sona ermiştir.
*TBMM, ülkenin tek temsilcisi haline gelmiştir.
*Son Osmanlı Padişahı VI.Mehmet Vahdettin, İngiltere'ye sığınarak ülkeyi terk etmiştir

 (17 Kasım 1922).
*Abdülmecid Efendi halife seçilmiştir.
*Saltanatın kaldırılmasıyla laikliğe geçişin ilk aşaması gerçekleştirilmiştir.
*Demokratikleşme yolunda önemli bir adım atılmıştır.
*Cumhuriyetin ilanı için zemin hazırlanmıştır.
*Lozan Konferansı'nda İtilaf Devletleri'nin ikilik çıkarmasına engel olunmuştur.
*TBMM'nin açılışından sonra ikinci büyük inkılap gerçekleştirilmiştir.