OSMANLI HANGİ CEPHEDE?

OSMANLI HANGİ CEPHEDE?

(I.Dünya Savaşı’nın başlamasından bitişine kadar meydana gelen olaylar  hakkında)

KAZANIM                  

*I.Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin durumunu,topraklarının paylaşılması ve işgali açısından değerlendirir.

Verilen bilgiler

         19. yylın başlarından itibaren Avrupa devletleri  arasında  çıkar çatışmaları sebebiyle bloklaşmalar yaşanmaya başlandı.Bunlar;

Üçlü İttifak: 1882 yılında Almanya ,Avusturya Macaristan ve İtalya’nın bir araya gelerek Fransa,Rusya ve İngiltere tehlikesine karşı oluşturdukları bloktur.

 Üçlü İtilaf: 1907 yılında İngiltere,Fransa ve Rusya’nın Üçlü İttifak devletlerine karşı oluştıurdukları birliktir.

I.Dünya Savaşı’nın Sebepleri

* Fransa'nın 19. yüzyılda Almanya'ya yenilerek  kaybettiği Alsas Loren bölgesini geri almak istemesi

*Fransız ihtilali sonucunda ortaya çıkan milliyetçilik akımı
*Sanayi İnkılabı sonucunda ortaya çıkan hammadde ve Pazar ihtiyacı arayışından kaynaklanan devletler arasındaki rekabet(özellikle İngiltere-Almanya arasında)

*Rusya’nın balkanlarda uyguladığı panslavist politika
*Ülkeler arasında meydana gelen bloklaşmalar(Üçlü itilaf-üçlü ittifak)

* Avusturya Macaristan veliahtının Sırplar tarafından öldürülmesi

           Avusturya Macaristan veliahtının Sırplar tarafından öldürülmesi üzerine Avusturya Macaristan Sırbıstan’a savaş ilan etti.(1914)Bunun üzerine Rusya Sırbıstan’ın yanında yer aldı.Avusturya Macaristan’ı destekleyen Almanya, Rusya ve diğer müttefikleri İngiltere ve Fransa’ya savaş ilan etti.

Birinci Dünya Savaşı’na katılan devletler ve bu devletlerin  Osmanlı Devleti ile ilgili planları

ABD :

*Bağımsızlığını geç bir zamanda(1783) kazanmış bir devlet olmasına karşın verimli tarım arazileri ,ham madde bolluğu ve her türlü dış tehlikelerden uzak olmaları sonucu  hızlı geliştiler.

* Dünya siyasetinde söz sahibi olmak için Dünya’nın her tarafıyla ekonomik ilişki kurdular. Osmanlı Devleti’nde  de kurdukları okul ,hastane, matbaa gibi kurumlar aracılığı ile kısa sürede nüfuz sahibi oldular.

AVUSTURYA-MACARİSTAN

*Osmanlı Devleti’nin balkanlardan tamamen çıkarılmasını ve kendilerinin bu bölgeye hakim olmasını istiyorlardı.

*Devletin  çok uluslu olmasından dolayı Fransız İhtilali ile yayılan milliyetçilik akımı sonucunda imparatorluğun bütünlüğü tehlike altına girdi.

* Rusların desteklediği Sırplarla mücadele edebilmek için Almanya gibi güçlü bir devletin desteğine ihtiyaç duydular.

FRANSA

*Osmanlı devleti ile geçmişte her bakımdan ilişkileri mevcuttu.(Siyasi, ticari dini)

*Fransız İhtilali ile yayılan özgürlük adalet ve milliyetçilik düşünceleri sonucu Osmanlı Devleti bu durumdan son derece olumsuz etkilenmiş ve zor duruma düşmüştür.

*Sanayileşmesi ile birlikte yeni sömürgeler elde etmek isteyen Fransa Osmanlı Devleti’nin topraklarına göz dikmiştir.Ermeni ve başka milletleri kullanarak Osmanlıya baskı yapmışlardır.

.RUSYA

*Öteden beri Rusya’nın en büyük amacı ,boğazları ele geçirerek  sıcak denizlere inmek ve İstanbul merkezli büyük bir slav devleti kurmaktı.

*Bu amaclarını  gerçekleştirmek için akraba oldukları Osmanlı himayesindeki Slav halkı ve ortodoksları Osmanlıya karşı kışkırtmışlardır.

ALMANYA

*1871 gibi geç bir dönemde siyasi birliklerini oluşturdular. Ana hedefleri İngiliz ve Fransızların ulaşamadığı zengin topraklara yayılmaktı.

*Ayrıca Osmanlı Devleti’ni kullanarak Ortadoğu balkanlarda etkin olma istiyorlardı.

*Osmanlı Devletinde okul demir yolu vb yatırımlar yaparak ,Osmanlıya ihtiyacı olduğu askeri uzmanlar göndererek Osmanlı ile dostane ilişkiler kurdular.Amacları Osmanlı Devletini kendi taraflarına çekip rakipleri İngiltere Fransa ve Rusya’yı zor durumda bırakmaktı

İNGİLTERE

*İlk buhar gücünü bulup sanayi inkılabını gerçekleştirmişler ,gelişmiş gemiler yaparak okyanus ötesinde sömürgeler elde etmişlerdir..Dünya ticaretini ele geçirmişlerdir.

*Uzun yıllar çıkarları gereği Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünden yanaydı ve Osmanlı yı korudu.Çünkü Osmanlı Devleti İngiltere’nin ham madde kaynağı ve ürettiği malları satabileceği bir pazar konumundaydı.

*Osmanlı Devleti’nin himayesinde olan Orta doğu petrol yatakları İngiltere için çok önemli bir yer arz ediyordu

*.Daha sonra 19. yy’lın sonlarından itibaren çıkarları gereği bu politikalarından vazgeçtiler .Bağımsızlık hareketlerini destekleyerek  Arapları Osmanlıya karşı ayaklandırdılar.

İTALYA

*Birliğini geç tamamladı(1871).Diğer devletlerle rekabet edebilmek için sömürge arayışı içine girdi.

*Güçsüz Osmanlı devleti elinde olan ayrıca kendisine yakın olan Kuzey Afrika Trablusgarp‘a göz dikmiş,başarılı olamamasına karşın bu sırada Balkan Savaşları’nın çıkması üzerine yapılan  Uşi Antlaşması ile Trablusgarp’ı ele geçirdi.Bu savaştaki tecrübeleri Osmanlı Devlet’inden hala toprak alabilmek için büyük devletlerin desteğine ihtiyacları olduğunu gösterdi.

NOT:Başlangıçta İttifak devletleri tarafında yer alan İtalya kendisine Batı Anadolu topraklarının vaad edilmesi üzerine İtilaf grubuna geçti.

Savaş devam ederken farklı tarihlerde Romanya,Yunanistan,Brezilya Portekiz,Amerika Birleşik Devletleri de itilaf gurubuna katıldı..Osmanlı Devleti ve Bulgaristan ise ittifak grubunda savaşa katıldı