VATANDAŞLIK III.TEMA: HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİMİZ

                                  III.TEMA: HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİMİZ İLE İLGİLİ BOŞLUK DOLDURMA

 A- HAKLAR VE SORUMLULUKLAR EL ELE                             

*Toplum halinde yaşamak bir düzeni gerektirir. Düzenin sağlanması ve sürdürülmesi kurallar çerçevesinde kişilere .............................. yükler. İnsanlar toplum halinde yaşadıkları için başına buyruk hareket edemezler.Haklarımızı kullanırken başkalarının haklarını dikkate almamanın ya da sorumluluklarımızı yerine getirmemenin hem kendi hem de başkalarının hayatını nasıl etkileyeceğine yönelik bilince sahip olmamız gerekir.

.................:Bir özgürlüğün sağlanması için kişiye anayasa ve kanunlar ile tanınmış yetkilerdir. Eğitim hakkı, yaşama hakkı, oyun oynama hakkı vb.

Hakların korunması sadece .............................. görevi değildir.Başkalarının haklarını ihlal etmemek,hak ihlallerine karşı duyarlı olmak ve ihlallere karşı tepki göstermek hepimizin görevidir( ..............................................)

....................................:Her türlü dış etkiden bağımsız olarak kişinin kendi iradesine, kendi düşüncesine dayanarak karar vermesi durumudur. Seyahat özgürlüğü, yerleşme özgürlüğü, haberleşme özgürlüğü, düşünce özgürlüğü, basın özgürlüğü gibi çeşitli özgürlüklerden söz edilebilmektir.

Anayasamız , insanın temel hak ve hürriyetlerini ................................ altına almıştır. Ancak bu güvencenin yanı sıra vatandaşlara da bazı ....................................  yüklemiştir. Buna göre vatandaşlar kendilerine tanınan temel hak ve hürriyetlerini toplumun huzurunu bozmak için kullanamazlar.

......................................:Kişinin kendine ve başkalarına karşı yerine getirilmesi gereken yükümlülüklerini zamanında yerine getirmesi zorunluluğudur. Örneğin öğrencilerin dersi dinleme, okul araç-gereçlerini düzenli kullanma, başkalarının hakkına saygı duyma, yaşadığı çevreyi temiz tutma vb. sorumlulukları vardır.

Kişiler bir yandan hak ve özgürlüklerini bilip onlara sahip çıkarken, diğer yandan sorumluluklarını bilip onlara uymalıdır. Örneğin okulda temiz tuvaletlere gitme hakkım var. O halde kullandığım tuvaletleri temiz bırakmam gerekir. Okulun bahçesinde oynama hak ve özgürlüğüm var. Bu hakkımı kullanabilmem için okulun kurallarına uymam gerekir.

B-İNSAN HAKLARININ EVRENSELLİĞİ

İnsanların ırklarının, dinlerinin, dillerinin, siyasi düşüncelerinin, görüşlerinin, yaşadığı yerlerin farklı olması sahip oldukları temel hakların herhangi birini kullanmasına engel değildir. Çünkü insan hakları başkaları tarafından verilmiş olmayıp, insanların doğuştan sahip olduğu haklardır.

İnsanların insan olmalarından dolayı sahip oldukları haklar doğal (................................) haklardır ve hiçbir şekilde ellerinden alınamaz. Örneğin yaşama hakkı vazgeçilemez, engellenemez ve baskı altına alınamaz bir haktır.

   İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi tüm insanların hiçbir ayrım gözetilmeksizin yalnızca insan oluşlarından dolayı .................,

....................... ve ............... yaşama hakkına sahip olduğunu ilan eder.

NOT:Türkiye, Birleşmiş Milletler Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Yok Edilmesi Sözleşmesi’ni 1985 yılında imzalamıştır.Böylece kadınlara karşı her türlü ayrımı,kınamayı uygun yollardan yararlanarak ve gecikmeksizin kadınlara karşı ayrımı ortadan kaldırıcı bir politika izlemeyi kabul etmiştir.

KİŞİSEL (TEMEL) HAK VE HÜRRİYETLER:

  -............................. Hakkı(Any. 17.mad.;Herkes yaşama,maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir.) En temel hak ................................. hakkıdır.   

İnsan Hakları Evrensel bildirgesi

Madde 3: Yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır.

 Çocuk Hakları Sözleşmesi

Madde 6: Yaşamak, her çocuğun temel hakkıdır ve herkesin ilk görevi çocukların yaşamını korumaktır.

  -........................................................................... Hakkı(Any. 17.mad.;Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında,kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz;rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz.Kimseye işkence ve eziyet yapılamaz;kimse insan haysiyetiyle bağdaşmayan cezaya ve muameleye tabi tutulamaz.)

  -................................................................... Gizliliği ve Korunması Hakkı(Any. 20. mad.;Herkes özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir.Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz..Hakim kararı olmadıkça kimsenin üstü, özel kağıtları ve eşyası aranamaz; bunlara el konulamaz. )

  -............................... Dokunulmazlığı Hakkı(Any. 21. mad.;Hakim kararı veya yetkili merciin yazılı emri bulunmadıkça kimsenin konutuna girilemez,arama yapılamaz ve buradaki eşyalara el konulamaz.)

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi

Madde 12: Hiç kimse, özel yaşamı, ailesi, konutu ya da yazışması konularında keyfi müdahaleye, onuruna ve adına karşı saldırıya uğrayamaz. Herkesin, bu müdahale ve saldırılara karşı yasa ile korunmaya hakkı vardır.

-.......... ..........................ve ...................:Hür ve güvenli yaşama temel haklar arasındadır. Hiç kimse kanuni bir neden olmaksızın tutuklanmaz; kimse kanunda belirtilen yakalama ve tutuklama halleri dışında hürriyetinden yoksun bırakılamaz.

    Ekonomik Haklar:

-.............................. Hakkı:Anayasaya göre çalışma herkesin hakkı ve ödevidir. Devlet, çalışanların yaşam düzeylerini yükseltmek, çalışma hayatını geliştirmek için çalışanları korumak, çalışmayı desteklemek ve işsizliği önlemeye elverişli ekonomik bir ortam oluşturmak için gerekli tedbirleri alır.

• Kimse yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz.
• Dinlenmek çalışanların hakkıdır.

  -........................................... Hakları(Any. 172. mad.;Devlet tüketicileri koruyucu ve aydınlatıcı önlemler alır,tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini teşvik eder.)

      Sosyal Haklar:

   -..................... ve ......................... Hakkı(Any. 42. mad.;Kimse eğitim hakkından yoksun bırakılamaz.)

   -............................................................ Hakkı(Any. 60. mad.;Herkes sosyal güvenlik hakkına sahiptir.Devlet bu güvenliği sağlayacak önlemleri alır ve teşkilatı kurar.)  

  -...................................... Hakkı(Any. 56. mad.;Devlet,herkesin hayatını,beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlamak için gerekli ortamı hazırlar.)(bulaşıcı hastalıkları önleme,aşı kampanyaları düzenlemek,içme suyunu halka ucuz ve temiz şekilde ulaştırmak,yaşanılabilir bir çevre oluşturmak)

   -................................ Hakkı(Any. 57.mad.;Devlet,şehirlerin özelliklerini ve çevre şartlarını gözeten bir planlama çerçevesinde,konut ihtiyacını karşılayacak tedbirleri alır.)

   -.................................... Hakkı(Any. 56. mad.;Herkes,sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir.Çevreyi geliştirmek,çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek devletin ve vatandaşın ödevidir.)

      Siyasi Haklar:

  -............................,............................. ve .................................. Faaliyette Bulunma Hakkı (Halkın yönetime katılımını sağlar)(Any. 67. mad.;Vatandalar,kanunda gösterilen şartlara uygun olarak seçme,seçilme ve siyasi parti içinde siyasi faaliyette bulunma ve halk oylamasına katılma hakkına sahiptir.)

  -.................................... ve ................................. ....................................... Hakkı(Any. 74. mad.;Vatandaşlar,kendileriyle veya kamu ile ilgili dilek ve şikayetlerini yetkili makamlara ve TBMM'ne yazı ile başvurma hakkına sahiptir.) ( 9.10.2003’de kabul edilen Bilgi Edinme Kanunu’na göre; (Madde 4): Herkes bilgi edinme hakkına sahiptir.)

  -......................... Hizmetine Girme Hakkı(Any. 70. mad.;Her Türk kamu hizmetlerine girme hakkına sahiptir.Hizmete alınmada görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayrım gözetilmez.)

  -..................................................................... Hakkı(Any. 66.mad.;Türk Devleti'ne vatandaşlık bağıyla bağlı olan herkes Türktür.)

      TEMEL ÖZGÜRLÜKLERİMİZ

  -.............................,......................... ve...................... Özgürlüğü(Any 25. mad.;Herkes düşünce ve kanaat özgürlüğüne sahiptir.Her ne sebep ve amaçla olursa olsun kimse,düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz;düşünce ve kanaatleri sebebiyle kınanamaz ve suçlanamaz.) 

  Çocuk Hakları Sözleşmesi

Madde 12: Her çocuk, görüşlerini serbestçe ifade etme, kendisini ilgilendiren her konuda görüşlerinin dikkate alınmasını isteme hakkına sahiptir. Herkesin çocukları dinleme, onların fikirlerini öğrenme ve onlara saygı gösterme zorunluluğu vardır.

  -.................... ve ......................... Özgürlüğü(Any. 24. mad.;Herkes vicdan,dini inanç ve kanaat özgürlüğüne sahiptir.Kimse ibadete,dini ayin ve törenlere katılmaya zorlanamaz;dini inanç ve kanaatlerinden ötürü kınanamaz ve suçlanamaz.)

  -.........................ve.......................... Özgürlüğü (Herkes bilim ve sanatı serbestçe öğrenme ve öğretme,açıklama,yayma ve her türlü araştırma hakkına sahiptir.) 

  -..............................ve................................. Özgürlüğü (Any. 23. mad.;Herkes yerleşme ve seyahat özgürlüğüne sahiptir.)

  -............................ Özgürlüğü (Any. 28. mad.;Basın hürdür,sansür edilemez.Devlet basın ve haber alma özgürlüklerini sağlayacak önlemleri alır.)

   -................................... Hak ve Özgürlüğü(Any.34. mad.;Herkes önceden izin almadan,silahsız ve saldırısız toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına sahiptir.Any. 33. mad.;Herkes önceden izin almaksızın dernek kurma ve bunlara üye olma ya da üyelikten çıkma hürriyetine sahiptir.)

   -.............................. Özgürlüğü(Any. 12. mad.;Herkes haberleşme özgürlüğüne sahiptir.Haberleşmenin gizliliği esastır.)

C-HUKUKTA HAK ARAMA YOLLARI

Bazen sorunları uzlaşma ile çözemezsek çözümü hukukta ararız. Yargı uyuşmazlıkları adaletle çözmelidir. Adaletin sağlanması için yargının ................................................ olması gerekir.

NOT:Haklının hakkını almasına, haksızın cezalandırılmasına ............................. denir.

İnsan haklarına dayalı devlet; insan haklarını anayasa ve yasalarıyla tanıyan ve koruyan ............................ devletidir.

...................................... devleti, devlet gücünün hukuk kuralları ile sınırlandırıldığı, insan hak ve özgürlüklerinin tanınıp korunduğu devlettir. Hukuk devletinde yasalar uyarınca vatandaşların ................................... ............................................... başvurarak devletten şikâyetçi olma hakkı vardır. Örneğin arsası devlet tarafından kamulaştırılarak yol yapılan bir vatandaş, devlet, arsasının değerini tam olarak ödemiyorsa bağımsız mahkemelere başvurarak şikâyetçi olabilmekte ve hakkını arayabilmektedir.

Haklarımızın ne olduğunu bilirsek, haklarımızı farklı yollarda gündeme getirebilir ve arayabiliriz. Hak arama yolları;

-............................... hakkı

-........................................ hakkı (Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Başkanlığı)

-................................ başvurma (dava açma) hakkı (Tazminat Davası,Ceza Davası gibi) (Adli yargıda ya da idari yargıda)

-................................. oluşturma hakkı (İmza kampanyaları,Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü düzenleme gibi)

Yaşadığımız yerlerde devletin veya başka kuruluşların bazı eylemlerinin toplum için ya da yaşadığımız çevre için zararlı sonuçlar doğurabileceğine inanıyorsak halkın duyarlılığını artırarak ..................................... oluşturup bu eylemlere engel olabiliriz.

Kamuoyu oluşturmak için radyo,televizyon,gazete,dergi,internet gibi medya araçlarından faydalanabiliriz.Halktan ..................... ve ............................. toplayarak hakkımızı arayabiliriz.Bazen de yetkili mercilerden izin alıp pankartla ......................... ............................

yapabiliriz.Böylece halkın duyarlılığını arttırmış oluruz.

İnsanlar birlikler oluşturarak .......................... ............................... ................................ kurarlar. Böylece,dayanışma içinde hak arayışında bulunurlar.STK’ ların sundukları desteğin merkezinde ...................................... vardır.STK’ lar insan hakları ihlali durumlarında halkın daha çok bilgi sahibi olmasını sağlamaya çalışırlar.

Bazen insanlar gazete köşe yazarlarına, televizyonlara mektup yazarak sorunlarını paylaşmaktadırlar. Böylece sorunlarını kitle iletişim araçları yardımıyla kamuoyu gündemine taşıyarak hak arama yollarını genişletirler. Bazen de haklarını kitle iletişim araçlarında ................................. yayınlatarak.,tazminat davası açarak arayabilirler.

Hayatımızda bazı durumlarda kişilerle veya kurumlarla sorun yaşarız. Demokratik toplumlarda sorunlarımızı karşılıklı .........................  ile çözmek esastır. Bazen sorunları uzlaşmayla çözemeyiz. Bu durumda çözümü ............................ ararız.

Ç-İNSAN HAKLARIYLA İNSANDIR

Demokrasinin özünde ............................. katılım ve insana ......................... esas alan bir anlayış vardır. Bu anlayışların öne çıkarıldığı yaşama demokratik yaşam denir.Demokrasi bir düşünme biçimidir. İnsan düşüncesine yerleşmediği sürece demokratik davranışlar hayata geçemez.İnsanlara tanınmış hak ve özgürlükler ancak demokratik ortamlarda gerçekleşebilir.Demokrasi ................................... rejimidir.Bir devletin hukuk düzeni çerçevesinde demokratik olması, insan haklarının varlığı ve geleceği için güvence oluşturmaktadır.Demokratik tutum ............................ kazanılır. Demokrasiyi benimsemiş insanlar yetiştirilmek isteniyorsa, buna öncelikle demokratik değerlerin öğretilmesinden başlanır. Aile demokratik davranışların öğrenilmesi ve uygulanması gereken ........... ortamdır. Demokratik bir toplumun temelinde düşünce ve kanaatlere saygılı aile düzeni yer alır.

D-SORUNLAR VE DEMOKRATİK ÇÖZÜMLER

İnsan haklarının en iyi korunabileceği yönetim biçimi ....................................... Demokratik bir devletin varlık nedeni vatandaşın haklarını korumaktır. Demokratik devlet yönetiminde devlet, insan hakları ve özgürlüklerine saygılıdır.

Demokrasi ilkelerine uyulduğu ülkelerde yöneticiler halkın yararı için, halkın istekleri doğrultusunda çalışırlar. Bireylerin hakları ihlal edildiğinde, ihlali yapan kişi ya da kuruluşlar devlet tarafından cezalandırılır ve ihlal edilen hakkın sahibine verilmesi sağlanır.

Hak ve özgürlüklerin ihlalinin giderilmesinde vatandaşlara da sorumluluklar düşmektedir. Toplumun her kesimi ve her üyesi ilişkilerinde hoşgörüyü esas almalı, hak ve özgürlüklerin korunmasında demokrasinin ilkelerini ölçü kabul etmelidir.

Yurttaşlar sorunlar yaşadıklarında bilinçli olmalılar ve bu bilinçle sorunların hukuk ve insan hakları temelinde demokratik yollara çözümünü esas almalıdırlar.

E-SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI VE FAALİYETLERİ

Sivil toplum kuruluşları devlet örgütlenmesi içinde yer almayan sendika, vakıf, dernek, meslek odası vb. benzeri oluşumlardır. STK’lar yürüttükleri çalışmalarla eylem ve uyarılarda yöneticiler üzerinde baskı oluştururlar; bu yolla .......................... işlevi görürler. İnsan hakları ihlallerini önlemeye çalışırlar. Yasa ve kuralları yeniden düzenlenmesine çalışarak insan haklarının korunmasına katkıda bulunulur.

NOT:STK’lar ................................  kuruluşlardır.

Bireyler yöneticilerin kararlarını eleştirme özgürlüğüne, uygulamalarını denetleme işlevini, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkını sivil toplum aracılıyla kullanılır.

Ülkemizde Yeşilay Derneği, Sokak Çocuklarını Koruma Vakfı, İnsan Hakları Vakfı, Çocuk Vakfı, Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı (TEMA),Arama Kurtarma Timi( AKUT),Şehit Ailelerini Koruma Vakfı, Milli Eğitim Vakfı,LÖSEV,TEV,TEGV,AÇEV,Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Derneği,TÜKODER (Tüketiciyi Koruma Derneği),Türkiye Yazarlar,Sendikası,Türk Diyabet Vakfı,TİKAD (Türkiye İş Kadınları Derneği)  gibi birçok sivil toplum kuruluşları vardır.

İnsan Haklarının Korunmasında Sivil Toplum Kuruluşları ve İşlevleri:

İnsan haklarının korunmasındaki tek tek bireylerin yapabilecekleri sınırlıdır. Bireylerin bir araya gelerek oluşturdukları STK’lar insan haklarının korunmasında daha etkili olur. STK’ları; yoksulluk, şiddet, ırkçılık, sağlık sorunları, evsizlik ve çevresel sorunlara karşı durmak için etkin çalışmalar yürütmektedir.

STK’larının   insan  hakları ihlallerini gündeme getirme, bu konuda  kamuoyunu oluşturma, devletin bu konuyla ilgili organlarına  yardımcı olma gibi işlevleri vardır. STK’ları hakları ihlal edilenlere sosyal hukuki ya da ekonomik, doğrudan hizmet sunarak yardım edebilirler.

Ülkemizde İnsan Hakları Derneği, Tüketici Haklarını Koruma Derneği, İnsan Hakları Vakfı, Sokak Çocuklarını Koruma Vakfı gibi insan haklarını korumak amacıyla çalışmalar yapan STK’lar bulunmaktadır.

En iyi demokrasi, denetleyen demokrasidir. Demokrasiyi denetleyen de sivil toplum kuruluşlarıdır. Demokrasinin güçlenmesi insan haklarının koruna bilmesi yurttaşların sivil toplum kuruluşlarına destek vermesiyle sağlanabilir.Hak ve özgürlüklerimizi ihlal edenlerle daha güçlü mücadele edilebilir.

F-İNSAN HAKLARI İLE İLGİLİ GELİŞMELERİ TAKİP EDİYORUZ

•İnsan hakları korunması ve geliştirilmesine yönelik çalışmalarda bulunmak üzere 2001 yılında Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı kurulmuştur. İnsan Hakları Başkanlığı, insan hakları ile ilgili konularda görevli kuruluşlarla sürekli temas halinde bulunmak ve bu kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamakla görevlidir.Ayrıca TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’da hak ihlalleri ile ilgili başvurular ile özel olarak ilgilenir.

•İllerde ve ilçelerde insan hakları kurulları oluşturulmuştur. Bu kurallar insan hakları ihlalleri şikâyetlerini ele alıp incelemekte ve bulgularını idari veya yasal önlem alınması amacıyla Hükümet'e iletmektedir.

G-HERKES İÇİN HUKUK

Yargılama, adaletin gerçekleşmesi amacıyla yapılır. Bu anlamda mahkemeler adaleti sağlamakla görevli kuruluşlardır.

İnsan haklarının temel ilkelerinden biri, bütün insanların doğuştan eşit oldukları düşüncesidir. Hukuk kuralları dil,din, ırk,cinsiyet gibi farklılıklar gözetmeden hazırlanırsa, insanlar arasında eşitlik sağlanabilir.

Hukuk Devletinde:

Temel hak ve özgürlük güvence altına alınır.Yasaların anayasaya uygunluğunun yargısal denetimi yapılır.Kazanılmış haklara saygı duyulur

Hukuk Devletinin Unsurları :

1-Kanunsuz Suç ve Ceza olmaz:Kimse yürürlükte bulunan yasanın suç saymadığı bir eylemden dolayı cezalandırılmaz Kimseye, suçu işlediği zaman yasada o suç için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilmez.Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar kimse suçlu sayılmaz

2-Yargı Bağımsızlığı ve Yargıç Güvencesi:Yargı bağımsızlığı, yargı organlarının karar verirken hiç kimseden emir talimat almamaları ve her türlü etkiden uzak kalmalarını ifade eder.Yargı bağımsızlığı yargıç güvencesi ile sağlanabilir yargıçlık güvencesi her şeyden önce yargıçların azledilmeyeceklerini, kendileri istemedikçe 65 yaşından önce emekliye sevk edilmeyeceklerini ifade eder.

3- İdarenin Yargısal Denetimi:

Yöneticilerin yetkilerini kanunsuz ve keyfi olarak kullanılması önlenilir; yargı denetimi yoluyla hukuka uygun davranmaya zorlanılır

4-Kuvvetler ayrılığı İlkesi:Yasama yürütme ve yargı yetkisinin ayrı devlet organlarına verilmiş olmasıdır. Devlet Yasama, yürütme ve yargı güçlerini üç farklı organ eliyle yerine getirir Böylece devletin egemenlik gücünün tek elde toplanması keyfi ve baskıcı yönetimlerin ortaya çıkması önlenir

5-Yasaların Genelliliği İlkesi :Yasalar önündeki eşitlik ilkesinin bir gereğidir. Bu ilke gereğince bazı bireylerin korunması bazılarının da mağdur edilmesi önlenir.

6-Eşitlik:Eşitlik, insanlar arasında toplumsal ve siyasal haklar yönünden hiçbir ayrıcalık bulunmaması kanunların oluşturulması ve uygulaması yönünden insanlar arasında ayrım yapılmaması durumudur. Ana yasaya göre herkes kanun önünde eşitlenir

1.Bir özgürlüğün sağlanması için kişiye anayasa ve kanunlar ile tanınmış yetkilere ne denir?

2.Kişinin kendine ve başkalarına karşı yerine getirilmesi gereken yükümlülüklerini zamanında yerine getirmesi zorunluluğuna ne denir?

3.Halkın, çeşitli sorunlara çözüm getirebilmek ve kamuoyu oluşturup sesini yöneticilere duyurabilmek için kurduğu gönüllü örgütlere ne denir?

4.Toplumu ilgilendiren herhangi bir konuda halkın benimsediği genel düşünceye ne denir?

5.Haklının hakkını almasına, haksızın cezalandırılmasına ne denir?

6.İnsanların birbirleriyle, çevreleriyle ve devletle olan ilişkilerini belirleyen yasaların bütününe ne denir?

7.İnsan haklarına saygılı ve bu hakları koruyan,adaletli bir hukuk düzeni kuran ve bunu sürdürmekle kendini yükümlü sayan ,bütün işlem ve eylemleri yargı denetimine bağlı olan ne denir?

8.Vatandaşların birbirleriyle veya devletle olan sorunlarını çözme yetkisine ne denir?

9.Anayasamız tarafından yargı yetkisi hangi organa verilmiştir?

10.Haklarımız ihlal edildiğinde başvurabileceğimiz demokratik hak arama yolları nelerdir?

11.Hukuki yardım ve danışmanlık için yaşadığımız şehirde hangi kurumlara başvurabiliriz?

12.Can ve mal  güvenliğimizi,toplumun huzurunu ve asayişini bozan durumlarda kolluk kuvvetlerine hangi telefon numaraları aracılığı ile başvurabiliriz?

13.Bize ve yakınımızdakilere zarar veren durumlarla ilgili hangi telefon numarasını arayarak yardım alabiliriz?

14.Kişisel (temel) haklarımızı yazınız.

15.Sosyal ve ekonomik haklarımızı yazınız.

16.Siyasi haklarımızı yazınız.

17.Anayasamızda yer alan temel özgürlüklerimizi yazınız.

18.Mahallenizdeki fabrika tüm başvurulara rağmen gerekli çevre önlemlerini almıyorsa başvuru yöntemi ve başvuracağınız merci ne olurdu?

19.Komşunuz,ilköğretim çağındaki çocuğunu zorla sokakta çalışmaya gönderiyor. Bu durumda sorunun çözümünde kullanacağınız başvuru yöntemi ve başvuracağınız merci ne olurdu?

20.‘Kimse yürürlükte bulunan yasanın suç saymadığı bir eylemden dolayı cezalandırılmaz Kimseye, suçu işlediği zaman yasada o suç için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilmez.Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar kimse suçlu sayılmaz.’ esası hukuk devletinin hangi unsurudur?

21.‘Yargı organlarının karar verirken hiç kimseden emir talimat almamaları ve her türlü etkiden uzak kalmaları’ esası hukuk devletinin hangi unsurudur?

22.‘Yöneticilerin yetkilerini kanunsuz ve keyfi olarak kullanılması önlenilir; yargı denetimi yoluyla yöneticiler hukuka uygun davranmaya zorlanılır.’ esası hukuk devletinin hangi unsurudur?

23.‘Yasama yürütme ve yargı yetkisinin ayrı devlet organlarına verilmesi’ esası hukuk devletinin hangi unsurudur?

24.‘Kanunların oluşturulması ve uygulaması yönünden insanlar arasında ayrım yapılmaması’ esası hukuk devletinin hangi unsurudur?

25.Aldığınız televizyonun eve geldiğinizde kusurlu olduğunu gördünüz.Alışveriş yaptığınız yere götürdüğünüzde ’Biz size sağlam verdik,siz yolda götürürken hasar görmüş olabilir.’ diyerek sizi dikkate almadılar. Bu durumda sorunun çözümünde kullanacağınız başvuru yöntemi ve başvuracağınız merci ne olurdu?

26.TEMA,TİKAD,LÖSEV,AÇEV,TEGV,Çocuk Vakfı nedir?

Aşağıda verilen cümleleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz.

Temel haklarımız anayasa ile güvence altına alınmıştır. (      )

İnsan haklarını ihlal etmemek,hak ihlallerine karşı duyarlı olmak ve ihlallere karşı tepkide bulunmak bütün kuruluşların,bütün insanların işbirliğini gerektirir. (      )

Kendi haklarını bilen biri,başka insanların da haklarının olduğunu ve onlara da saygı göstermek gerektiğinin bilincindedir. (      )

İnsan hakları ihlallerini önlemek,haklarımızı bilmek ve geliştirmekle mümkündür. (      )

Hakkımızı aramak için başvuracağımız yollardan biri de kaba kuvvettir. (      )

Sorunların çözümünde diyalog,hoşgörü ve uzlaşma yolları aramak etkin bir yoldur. (      )

Demokratik bir toplumda insanlar sorunlarını uzlaşarak çözerler. (      )

Karşılaştığımız sorunlarda ilk çözüm yolu olarak uzlaşmayı denemeliyiz. (      )

Hukuk kuralları toplumsal düzeni sağlar. (      )

Maddi imkanlarımız avukat tutmak için yeterli değilse avukatların meslek kuruluşu olan BARO’ya başvurabiliriz. (      )

Karşılaştığımız sorunları hukuk kurallarına uyarak çözmeye çalışmak demokratik vatandaşlığın bir gereğidir. (      )

İnsan haklarının korunması görevi sadece hükümetlerin işidir. (      )

İnsan hak ve özgürlükleri geliştirilebilir. (      )

Toplu taşıma araçlarına sıra ile binilmesi demokratik bir tavır ve tutumdur. (      )

Öğretmenin hep aynı öğrenciye söz vermesi demokratik olmayan bir tavır ve tutumdur. (      )

Sivil toplum kuruluşları sorunların çözümünde etkin bir rol oynamaz. (      )

Kamuoyu, toplumun istek ve beklentilerini yansıtmaz. (      )

Sağlıklı bir kamuoyu oluşturulabilmesi için bireysel çıkarlar ön planda tutulmalıdır. (      )

Demokratik yönetimlerde sorunların çözümünde halkın beklentileri önemlidir. (      )

İHEB ,tüm insanların hiçbir ayrım gözetilmeksizin eşit,özgür ve onurlu yaşama hakkına sahip olduğunu ilan eder. (      )

Türkiye BM Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Yok Edilmesi Sözleşmesi’ni imzalamamıştır. (      )

Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı ile TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’da ülkemizde insan hakları ihlalleri ile ilgili konularda çalışmalar yapmaktadır. (      )

2 Aralık 2000 tarihinden itibaren; toplumda ve kamu görevlilerinde insan hakları bilincini geliştirmek,insan haklarını korumak,ihlal iddialarını incelemek ve bunların çözümüne ilişkin önerilerde bulunmak için tüm il ve ilçelerimizde İnsan Hakları Kurulu kurulmuştur. (      )

Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER Alo 150);vatandaş ile devlet arasındaki iletişim kanallarını açık tutarak, müracaatların her zaman her yerden yapılabilmesini ve müracaatlara da cevapların  hızlı ve etkin olarak verilebilmesine imkan sağlamıştır. (      )

Demokratik ülkelerde hak ve özgürlüklerin ayrım gözetilmeksizin yaşama geçirilmesi hukukun amacıdır. (      )

20 Kasım 1989 tarihinde kabul edilen BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre ‘ Her çocuk, görüşlerini serbestçe ifade etme, kendisini ilgilendiren her konuda görüşlerinin dikkate alınmasını isteme hakkına sahiptir.’ (      )