BİR OLAYIN ÇOK BOYUTLULUĞU
Her gün birçok olaya şahit oluruz. Olayın
sebeplerini, kimlerin olayla ilgili olduğunu ve olayın sonuçlarını öğrenmeye
çalışırız.
Çoğu zaman olayın nedenlerini bir veya en
çok iki sebeple açıklarız. Oysa bir olayın sadece bir iki sebebi değil, birçok
sebebi olabilir.
Olayları tek bir nedenle açıklamak bir
hatadır. Bu hataya düşmemek ve olayın neden meydana geldiğini tam olarak
öğrenmek istiyorsak, öğrendiğimiz ilk sebeple yetinmemeliyiz. Başka sebepleri
de olabileceğini düşünüp o sebepleri ortaya çıkartacak sorular sormalıyız.
Aynı olaydan birçok kişi farklı şekillerde
etkilenebilir. Bazı insanlar doğrudan etkilenirken, bazıları dolaylı
etkilenebilir.
Örneğin; bir trafik kazasını ele alalım. Kazanın
neden olduğunu sorduğumuzda” Şoför çok hızlı gittiği için kaza oldu.” Böyle bir
cevapla trafik kazasının nedenini tam olarak öğrendiğimizi düşünürüz.
Bazı kazalar insan hatalarından dolayı
olur. Şoför, yolcular ve yayalar yaptıkları hatalarla kazalara sebep
olabilirler. Şoförle konuştuğumuzda ya da ona soru sorduğumuzda, onun dikkatini
dağıttığımız için bir kazaya sebep olabiliriz. Yol ve hava şartları kazalarda
etkili olur. Kar ve yağmur yağdığında yollar kayganlaşır. Bu durum kaza yapma
riskini artırır. Ayrıca, aracın kendisinden kaynaklanan sebeplerden dolayı da
kaza olabilir. Tekerleği çıkan bir otomobil kontrolden çıkabilir.
Bir
trafik kazasından kimler etkilenir?
Bir
trafik kazasının sonuçları nelerdir?
Şimdi bu iki soruya cevap bulmaya çalışalım.
Her trafik kazasının bir sonucu olabilir. Örneğin, trafik kazası geçiren
kişiler, sağlığına kavuşuncaya kadar toplum içinde ve aile içinde üzerine düşen
sorumlulukları yerine getiremeyebilir. Ailenin geçimini sağlayan kişi kaza
yaptığında aile birçok yönden etkilenir. Aile çok üzüldüğü gibi ekonomik
sorunlarda yaşabilir. Kaza geçiren kişi işine gidemediği için işleri
aksayabilir. Kazalar da aileler etkilendiği gibi maddi kayıplardan ve iş gücü
kaybından dolayı ülke ekonomisi de etkilenir.
Trafik kazası örneğinde olduğu gibi, çoğu
olayın birçok boyutu vardır. Bir olayın sosyal, ekonomik, duygusal, sağlık ve
çevre boyutları olabilir. Bir olayın tüm sebeplerini ve etkilerini
öğrendiğimizde bu boyutları fark edebiliriz.
Kuş Gribi,AİDS,Hepatit,Kırım-Kongo Kanamalı
Ateşi gibi hastalıklar tüm dünyanın sorunudur.Kuş Gribi kanatlı hayvanlardan
geçer.Türkiye göçmen kuşların göç yolları üzerinde bulunur.Hastalığa neden olan
H5N1 virüsüdür.Belirtileri ateş,öksürük,soluk almada güçlük ve ishaldir. Erken
teşhiste hastanın kurtulma şansı yüksektir. Kanatlı hayvanlardan uzak
durulmalı,tüylerine,yumurtasına dokunulmamalı,eti ve yumurtayı iyi
pişirmeliyiz.Tedbir olarak kanatlı hayvanların öldürülmesi doğanın dengesini
bozdu.Zararlı böcekler çoğaldı.(Kene)
Tavuk çiftlikleri, yumurta üreticileri
zarar gördü.Korku ve panik oldu.Bir çok insan Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinden
öldü.Turist sayısında azalma oldu.
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder