EKONOMİK ALANDA YAPILANYENİLİKLER

- EKONOMİK ALANDA YAPILANYENİLİKLER  

1. İzmir İktisat Kongresi (17 Şubat 1923)

Ülke ekonomisinin durumu Kurtuluş savaşında iyice bo­zulmuştu. Elde edilen askeri ve siyasi başarının bir ben­zeri ekonomik alanda da sağlanması şarttı.

Ekonomiyi güçlendirmek ve milli ekonominin kurulmasıy­la ilgili esasları belirlemek amacıyla 17 Şubat 1923'de İz­mir iktisat kongresi toplandı bu kongreye çiftçi Tüccar, sanayici ve işçi kesimlerinden temsilciler katıldı. Burada Misak-ı iktisadi (ekonomik ant) kabul edildi.

Kongrede alınan kararlar: 1- Sanayinin her alanda geliştirilmesi  2- Yabancı tekelden kaçınılması  3-  Çiftçilere kredi sağlanması

4- Milli sanayi kurulması ve ihracatın teşvik edilmesi                       5- Bu kongrede devletçilik ilkesi benimsenmiştir.

2. Tarım Alanında Yapılan Yenilikler

Tarım milli ekonominin temeli kabul ediliyordu. Bu alanda gelişme sağlamak için köylünün durumunu iyileştirmek gerekiyordu. Bu amaçla yeni kurulan devlet şu tedbirleri aldı.

- *** Aşar vergisi kaldırılarak köylünün ekonomik bakımdan rahatlaması sağlandı. (1925)

-  Köylüye ucuz kredi vermek amacıyla Ziraat Bankası kuruldu.

- Tarım Kredi Kooperatifleri kurularak kooperatifleşme sağlandı.

- Üretimi artırmak amacıyla tohum ıslah çalışmaları ya­pıldı.

- Ziraat enstitüsü ve Ziraat fakülteleri açıldı.

3. Ticaret alanındaki yenilikler

Cumhuriyet döneminden önce ticaret azınlıkların ve ya­bancıların elindeydi. Ticareti geliştirmek amacıyla şu ted­birler alındı.

-İş sahipleri ve yatırımcılara kredi sağlamak amacıyla İş Bankası kuruldu.

- ***Kabotaj Kanunu (1Temmuz 1926):Deniz ticaretini geliştirmek amacıyla Türk limanları ara­sında yolcu ve yük taşıma işi Türk denizcilerine verildi.

-Sanayi ve ticaret odaları kuruldu.

4. Sanayii Alanındaki gelişmeler

Osmanlı devletinde kapitülasyonların etkisiyle sanayi iyi­ce çökmüştü. Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren sanayi­nin geliştirilmesine büyük önem verildi.

Teşvik-i Sanayi Kanunu: Sanayi teşvik ve koruma amacıyla 1927 yılında çıkarıldı. Özel sektör sanayi kurması için teşvik edildi. Ancak ülkemizde gerekli sermaye ve yetiş­miş elaman olmadığı için, özel sektör sanayi alanında önemli varlık gösteremedi.

Sanayileşmenin özel sektörle yapılamayacağı anlaşılma­sı üzerine 1933 yılından itibaren devletçilik ilkesi uygulan­maya başladı. Bu ilke gereği ağır sanayi yatırımlarını dev­let eliyle gerçekleştirilecekti. Ayrıca (1934-1939) yılları arasında “Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı” uygulamaya konuldu. Bu dönemde Karabük demir çelik fabrikasıyla cam, deri, kağıt ve şeker fabrikaları devlet eliyle açıldı.

Yeraltı zenginliklerimizi araştırmak için (MTA) Maden Tet­kik Arama Enstitüsü kuruldu. Ayrıca madenlerimizin işle­tilmesi ve kredi ihtiyacının karşılanması için Etibank kurul­du.

5. Bayındırlık alanında gelişmeler

Cumhuriyet döneminde halka daha iyi hizmet götürebil­mek için demiryolları yabancı şirketlerden alınarak devletleştirildi. Yeni demiryolları, karayolları ve köprüler ya­pıldı. Liman, iskele ve havaalanı yapımına önem verildi. Barajlar inşa edildi, imar çalışmaları yapılarak modern şehirler kuruldu. Kamu binaları, hastaneler ve okullar açıldı.

Not: İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 1937’de hazırlandı ancak II. Dünya Savaşı başlaması nedeni ile bu plan uygulanamadı.